Armata przeciwlotnicza 3,7 cm (37 mm) SK C/30
Armata przeciwlotnicza 3,7 cm (37 mm) SK C/30 to niemiecka morska, półautomatyczna armata przeciwlotnicza, która powstała w latach 30. XX wieku. Była to standardowa lekka broń przeciwlotnicza stosowana na niemieckich okrętach w czasie II wojny światowej, najczęściej używana w konfiguracji podwójnej z dwoma lufami, ale także w wersji pojedynczej.
Warianty i opis
Armata kal. 3,7 cm SK C/30 została zaprojektowana w 1930 roku, a do produkcji masowej weszła w 1934 roku. Jej konstrukcja wywodzi się z armaty lądowej Flak 18. Skrót SK oznacza Schiffskanone (armata okrętowa), a litera C odnosi się do roku powstania. Najczęściej montowano ją na podwójnej podstawie Dopp.L. C/30 (Doppellafette – podwójna laweta), co miało miejsce na większości większych i średnich niemieckich okrętów tego okresu, w tym podczas II wojny światowej. Podstawa była obsadzona przez 6 osób. Maksymalna liczba podstaw wynosiła 8 na pancernikach typu Bismarck, 6 na krążownikach ciężkich, 4 na lekkich, a na niszczycielach 2 (często w trakcie wojny ich liczba była zwiększana). Podwójna podstawa była wyposażona w stabilizację żyroskopową, co teoretycznie miało zapewniać wysoką celność mimo ruchu okrętu, lecz w praktyce nie spełniało oczekiwań i stwarzało trudności w eksploatacji. Stabilizacja okazała się mało efektywna, zwłaszcza przy gwałtownych ruchach małych okrętów, a mechanizmy oraz obwody elektryczne były podatne na wilgoć i zimno, co prowadziło do korozji napędów i zwarć.
Drugim wariantem była pojedyncza podstawa L. C/30, przeznaczona głównie dla małych jednostek, w tym kutrów torpedowych oraz jednostek pomocniczych. Od 1934 roku występowała w wersji L. C/34 z tarczą ochronną o grubości 8 mm. Ostatnim wariantem była zmodyfikowana armata SK C/30U na pojedynczej podstawie Ubts.L. C/39 dla okrętów podwodnych, która mogła być zanurzana.
Pomimo wysokich osiągów balistycznych wynikających z długiej lufy (długość 83 kalibrów), była armatą średnio skuteczną w obronie przeciwlotniczej, ponieważ była to armata półautomatyczna – każdy nabój musiał być ładowany ręcznie po każdym wystrzale, co skutkowało niską praktyczną szybkostrzelnością. W związku z tym w trakcie wojny zaczęto ją zastępować automatycznymi armatami 3,7 cm KM42 i KM43.
Armaty te były wykorzystywane nie tylko na niemieckich okrętach, ale także pewna ich partia została wyeksportowana przed wojną do Hiszpanii. Używano ich m.in. na hiszpańskich krążownikach typu Principe Alfonso, Canarias i Méndez Núñez. Sześć pojedynczych armat zamontowano przed wojną na greckim krążowniku Averof.
Dane taktyczno-techniczne
- zamek: pionowy, klinowy
- kaliber: 3,7 cm
- długość armaty: ?
- długość lufy: 3074 mm (L/83 – 83 kalibry)
- szybkostrzelność praktyczna: 80 strzałów/min na lufę
- masa armaty (bez podstawy): 243 kg
- amunicja: zespolona, z pociskami wybuchowymi ze smugaczem (HE-T)
- masa naboju: 2,1 kg
- masa pocisku: 0,745 kg
- masa materiału wybuchowego: 0,365 kg
- masa ładunku miotającego: 0,365 kg
- długość naboju: 51,16 cm
- prędkość wylotowa: 1000 m/s
- donośność:
- pozioma (przy podniesieniu 45°): 8500 m
- pionowa (przy podniesieniu 85°): 6800 m (praktyczna do 2000 m)
- kąt podniesienia:
- dwulufowa L.C/30: -10 +85°
- pojedyncza L.C/34: -10 +80°
- pojedyncza L.C/39: -10 +90°
- masy podstaw:
- dwulufowa L.C/30: 3,67 t
- pojedyncza L.C/30: 1,86 t
- pojedyncza L.C/34: 2,02 t
- pojedyncza L.C/39: 1,45 t
Przypisy
Bibliografia
Tony DiGiulian: Germany: 3.7 cm/83 SK C/30. NavWeaps, 10-03-2019. [dostęp 2021-09-20]. (ang.).
Werner Stehr, Siegfried Breyer: Leichte und mittlere Artillerie auf deutschen Kriegsschiffen. Wölfersheim-Berstadt: Podzun-Pallas-Verlag, 1999, seria: Marine-Arsenal. Sonderheft band 18. ISBN 3-7909-0664-6. (niem.).
S. Patianin, A. Daszjan, K. Bałakin, M. Barabanow, K. Jegorow: Kriejsiera Wtoroj mirowoj. Ochotniki i zaszczitniki (Крейсера Второй мировой. Охотники и защитники). Moskwa: Jauza – Kollekcyja – EKSMO, 2007, seria: Arsenał Kollekcyja. ISBN 5-699-19130-5. (ros.).