37 Batalion Straży Granicznej to jednostka organizacyjna Straży Granicznej w okresie II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na mocy uchwały Rady Ministrów z dnia 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych wydał rozkaz 9 listopada 1922 roku, w którym zmieniono nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”. Wprowadzono również nową strukturę organizacyjną w formacji. 37 batalion celny został przekształcony w 37 batalion Straży Granicznej.
37 batalion Straży Granicznej działał w ramach Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Łunińcu, a dowództwo znajdowało się w Wielkim Rożanie. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych, składająca się z trzech plutonów, z których każdy miał po dwa karabiny maszynowe. Dowódca batalionu miał uprawnienia dyscyplinarne równoważne dowódcy pułku. Całkowity etat batalionu wynosił 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów.
W 1923 roku batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany.
Służba graniczna
W październiku 1922 roku 37 batalion SG obsadził placówkę 29 batalionu SG swoimi żołnierzami. Zmiana ta była podyktowana eksterytorialnością placówki.
W styczniu 1923 roku dokonano regulacji odcinków granicznych. 4 kompania graniczna przeszła na odcinek Rachowicze-Wiejna, 1 kompania graniczna otrzymała placówkę nr 12 (Sławiński-Ostapiszcze), 3 kompania wystawiła placówkę nr 2 „uroczysko Polczyn”, likwidując jednocześnie placówki nr 3 „hutor Lasiczyna” i nr 9 „Niownia”, a placówka nr 10 (posiadająca własny budynek) została przydzielona do 2 kompanii. 2 kompania zajmowała odcinek od hutoru Lesiczyna-Niownia do Wiejskiej Górki koło Mosiny.
W maju 1923 roku 37 batalion SG przekazał 40 batalionowi SG odcinek graniczny od Jaśkowicz do Rachowicza.
Wydarzenia
10 stycznia 1923 roku miała miejsce konferencja z udziałem dowódcy 29 batalionu SG por. Meyera oraz dowódcy 37 batalionu SG. Gospodarzem spotkania był dowódca 3/37 batalonu SG por. Mikołaj Buśkiewicz. Celem konferencji było ustalenie współpracy w walce z tzw. „bandą Muchy”. Określono również działania poszczególnych pododdziałów w przypadku przerwania granicy na skrzydłach obu batalionów.
Sąsiednie bataliony
34 batalion Straży Granicznej ⇔ 40 batalion Straży Granicznej – 1 grudnia 1922 roku (w odwodzie znajdował się 1 batalion SG).
Kadra batalionu
Dowódcy batalionu
Struktura organizacyjna i rozmieszczenie
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
Meldunki sytuacyjne batalionu Straży Granicznej nr 37 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin (sygn. 165/112).
Rozkazy organizacyjne Głównej Komendy Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 161/77).
Materiały dotyczące spraw granicznych, meldunki, telefonogramy, doniesienia, zapytania, rozkłady służby 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Materiały dotyczące spraw organizacyjnych Komendy Wojewódzkiej Poleskiej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 165/12).
Materiały dotyczące zmian w dyslokacji na odcinku Komendy Wojewódzkiej Poleskiej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 165/8).