36 Brygada Zmechanizowana Legii Akademickiej
36 Brygada Zmechanizowana Legii Akademickiej to były związek taktyczny wojsk zmechanizowanych w ramach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Brygada powstała w 1994 roku, kiedy to przekształcono 36 pułk zmechanizowany Legii Akademickiej w 3 Brygadę Pancerną. Później jednostka została przemianowana na 36 Brygadę Pancerną. Była częścią 8 Bałtyckiej Dywizji Obrony Wybrzeża. Po przeniesieniu brygady do 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej 1 stycznia 1998 roku, przekształcono ją w zmechanizowany związek taktyczny, przyjmując nazwę 36 Brygada Zmechanizowana.
31 grudnia 2008 roku brygada została rozformowana, a na jej miejsce utworzono 3 batalion zmechanizowany 7 Brygady Wojsk Obrony Wybrzeża, który przejął sztandar oraz tradycje 36 Brygady Zmechanizowanej.
Tradycje
36 Brygada Zmechanizowana kultywowała tradycje następujących jednostek:
- Gwardii Narodowej Warszawskiej
- 36 pułku piechoty Legii Akademickiej
- 36 Łużyckiego pułku zmechanizowanego
- 36 pułku zmechanizowanego Legii Akademickiej
- 3 Brygady Pancernej
- 36 Brygady Pancernej
Sztandar 36 Brygady Zmechanizowanej został udekorowany Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy, przyznanym 36 pułkowi piechoty Armii Krajowej za udział w powstaniu warszawskim. Order został nadany przez Prezydenta RP na uchodźstwie w 1966 roku i później przeniesiony na sztandar 36 BZ LA przez Kapitułę Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Święto brygady obchodzono 3 czerwca, w rocznicę boju 36 pp pod Duniłowiczami w 1920 roku (święto 36 pp LA w okresie międzywojennym).
Geneza nazwy Legii Akademickiej
36 pułk piechoty został utworzony w listopadzie 1918 roku z ochotniczego zaciągu studentów warszawskich uczelni, takich jak Uniwersytet Warszawski, Politechnika, Akademia Rolnicza oraz SGH. Pod koniec 1921 roku pułk otrzymał sztandar, będący darem młodzieży akademickiej i władz wyższych uczelni Warszawy. W 1929 roku jednostka przyjęła nazwę: 36 pułk piechoty Legii Akademickiej.
Struktura organizacyjna (2006)
- dowództwo i sztab
- batalion dowodzenia
- batalion zmechanizowany
- batalion czołgów (skadrowany)
- dywizjon artylerii samobieżnej (skadrowany)
- dywizjon przeciwlotniczy
- kompania rozpoznawcza
- kompania saperów
- kompania remontowa
- kompania zaopatrzenia
Uzbrojenie brygady obejmowało bojowe wozy piechoty BWP-1, czołgi T-72, samobieżne haubice 2S1 Goździk, 120 mm moździerze, armaty przeciwlotnicze ZU-23-2 „Hibneryt”, kierowane pociski przeciwlotnicze 9K32 Strzała-2 oraz broń strzelecką: karabinki AKM i ich odmiany, 7,62 mm km PKM i jego odmiany, a także 7,62 mm kbw SWD.
Dowódcy
- płk dypl. Piotr Czerwiński
- płk dypl. Paweł Lamla
- płk dypl. Ryszard Witwicki (do 20.01.2006)
- płk dypl. Dariusz Kinast (20.01.2006 – 04.08.2006)
- płk dypl. Stanisław Rasiński (04.08.2006 – ?)
- płk dypl. Witold Kudryk (? – 11.04.2008)
- płk dypl. Ryszard Szczepiński (11.04.2008 – 31.12.2008)
Przekształcenia
39 pułk piechoty → 39 zmotoryzowany pułk piechoty → 39 pułk zmechanizowany → 36 Łużycki pułk zmechanizowany → 36 pułk zmechanizowany Legii Akademickiej → 3 Brygada Pancerna → 36 Brygada Pancerna → 36 Brygada Zmechanizowana → 3 batalion zmechanizowany Legii Akademickiej
Przypisy
Bibliografia
Grzegorz Ciechanowski: Tradycje wojskowe związków taktycznych Wojsk Lądowych na Pomorzu Zachodnim. W: Pomorze militarne. Stulecie odrodzenia polski a region. T. IX. Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo „Pogranicze”, 2018. ISBN 978-83-89341-98-3.
Edward Kospath-Pawłowski: 8 dywizja piechoty w dziejach oręża polskiego. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-71-7. Brak numerów stron w książce
Kazimierz Kozłowski: Pomorze Zachodnie w latach 1945 – 2010. T. I. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2012. ISBN 978-83-7241-870-8.
Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.