36 Batalion Straży Granicznej
36 Batalion Straży Granicznej to jednostka organizacyjna Straży Granicznej działająca w II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na mocy uchwały Rady Ministrów z dnia 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych wydał 9 listopada 1922 roku rozkaz, który zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”. Wraz z tym wprowadzono nową strukturę organizacyjną w formacji. 36 batalion celny został przekształcony w 36 batalion Straży Granicznej.
Początkowo, z powodu braku odpowiednich pomieszczeń w Ujściu, dowództwo batalionu zostało ulokowane w Kobylu.
36 batalion Straży Granicznej był częścią Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Korcu, a jego dowództwo stacjonowało w Ujściu. W skład jednostki wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych, która posiadała trzy plutony, każdy z dwiema maszynami. Dowódca batalionu miał uprawnienia dyscyplinarne porównywalne z dowódcą pułku. Łączna liczba żołnierzy w batalionie wynosiła 614, w tym 14 oficerów.
W 1923 roku batalion został rozwiązany i przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej.
Służba graniczna
Na początku października 1922 roku 36 batalion SG zabezpieczał odcinek granicy od Czernicy do Kobyle.
Na podstawie wniosku Wojewody Wołyńskiego, główny komendant SG, pułkownik Rożan, wydał rozkaz dowódcy 36 batalionu SG, aby obsadził odcinek granicy państwowej od granicy województwa poleskiego do m. Kobyle. Komenda batalionu miała zostać umieszczona w Ujściu (tymczasowo we Frankopolu). Na granicy miały być rozmieszczone kompanie w Nowej Hucie, Ujściu i Storożowie, a pozostałe we Frankopolu w celu przeszkolenia. Komendant wojewódzki SG sprecyzował zadania i polecił dowódcy 36 baonu SG przejąć od 24 baonu SG odcinek pasa granicznego o długości 820 metrów na trasie Siwki-Woniacze.
28 października 1922 roku dowódca batalionu zlecił następujące zadania:
- 4 kompania miała obsadzić odcinek od Kobyla do słupa granicznego „B” między Frankopolem a ujściem, w miejscu, gdzie granica wychodzi przed Korczyk; dowództwo kompanii znajdowało się w Strożowie.
- 2 kompania miała zabezpieczyć odcinek od słupa granicznego „B” do punktu położonego o dwa kilometry na północ od drogi z Berezowki do Płaskowki; dowództwo kompanii w Szopach Uścieńskich.
- 1 kompania miała obsadzić teren od punktu położonego o dwa kilometry na północ od drogi z Berezowki do Płaskowki aż do granicy województwa poleskiego; dowództwo kompanii w Nowej Hucie.
- Kompania ckm miała tymczasowo kwaterować w Bielczakach do czasu zorganizowania kwater w Ujściu.
- 3 kompania miała przekazać swój odcinek i zgrupować się w barakach we Frankopolu.
Sąsiednie bataliony:
24 batalion Straży Granicznej ⇔ 8 batalion Straży Granicznej − X 1922
Komendanci batalionu
p.o. kpt. Franciszek Młynarczyk (IX 1922 – )
Przypisy
Bibliografia
Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa: ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych: przeniesienia siedzib komend, baonów Straży Granicznej, obszary odcinków granicznych, 1922–1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/53.)
Rozkazy organizacyjne Głównej Komendy Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/77.)
Zarządzenia oraz rozkazy dotyczące dyslokacji 36 batalionu SG → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.166/210.)