36 Batalion Celny

Jest to jednostka organizacyjna formacji granicznych II Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na mocy rozkazu Ministra Spraw Wojskowych L.11069/Mob. z dnia 13 sierpnia 1921 roku, w miejsce batalionów etapowych i wartowniczych utworzono bataliony celne. 36 batalion celny został nowo sformowany w granicach DOG Łódź. Etat batalionu obejmował 14 oficerów oraz 600 szeregowych. Jednostka ta podlegała Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.

Choć batalion funkcjonował jako oddział wojskowy, nie był częścią pokojowego etatu armii, co uniemożliwiało uzupełnianie go z normalnego poboru rekrutów. Ministerstwo Spraw Wojskowych często przydzielało do batalionu żołnierzy, którzy mieli być zwolnieni, a także oficerów rezerwy oraz szeregowców i oficerów uznawanych przez dowództwa okręgów generalnych za nienadających się do dalszej służby wojskowej.

Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych, rozkazem z 9 listopada 1922 roku, zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczna”. Wprowadzono również nową organizację wewnętrzną w formacji. 36 batalion celny został przekształcony w 36 batalion Straży Granicznej.

Służba celna

Odcinek batalionowy podzielono na cztery pododcinki, w których działały kompanie odpowiedzialne za posterunki i patrole. Posterunki były rozmieszczane wzdłuż linii granicznej w taki sposób, aby mogły się wzajemnie widzieć w ciągu dnia. W tej kwestii batalion współpracował z posterunkami oraz patrolami Policji Państwowej. Współpraca polegała na tym, że Policja Państwowa wystawiała swoje posterunki i patrole w głębi strefy, poza linią graniczną, podczas gdy batalion zajmował się ochroną samej granicy, podlegając staroście.

Sąsiednie bataliony

26 batalion celny ⇔ 24 batalion celny – XII 1921

Kadra batalionu

Dowódcy batalionu

Struktura organizacyjna

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
Teresa T. Prengel-Boczkowska, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Celne”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
Ordre de bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.110/350 i 110/351)
Rozkazy organizacyjne Komendy Głównej Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.