34 batalion saperów to samodzielny pododdział wojsk inżynieryjnych ludowego Wojska Polskiego.
Jednostka została sformowana w październiku 1944 w miejscowości Narol na podstawie rozkazu Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 41 z 6 października 1944, jako część 5 Mazurskiej Brygady Saperów.
Przysięgę żołnierską batalion złożył 7 stycznia 1945 w Trawnikach.
W 1951 roku 34 batalion saperów 5 psap został przekształcony w 1 batalion saperów 5 psap.
Szlak bojowy
W trakcie całej wojny 34 bsap funkcjonował w ramach 5 BSap. Pierwszym zadaniem batalionu było rozminowywanie północnych dzielnic Warszawy po jej wyzwoleniu. Od marca 1945 batalion został wysłany do Pułtuska, aby rozminować północne obszary województwa warszawskiego oraz przyczółek modliński. Po zakończeniu wojny, batalion wraz z innymi jednostkami brygady zajął się rozminowaniem terenów byłych Prus Wschodnich. W dniu 3 grudnia 1945 5 Brygada otrzymała wzmocnienie w postaci batalionu niemieckich jeńców wojennych liczącego 369 ludzi. Jeńcy zostali skierowani do Pułtuska i przydzieleni do 34 bsap. Zorganizowano dla nich szkolenie dotyczące organizacji i metod rozminowywania, ponieważ większość z nich to byli żołnierze piechoty. W czasie zimy, oprócz szkolenia, wykorzystywano ich do różnych prac. Wiosną 1946 do 34 bsap przydzielono 56 ludzi, do 36 bsap brygady – 79 ludzi, a do 46 bsap 15 Dywizji Piechoty – 15 ludzi. Jeńcami w batalionie kierowali niemieccy oficerowie i podoficerowie saperzy pod nadzorem polskich dowódców. Od wiosny 1946 prowadzili prace rozminowujące w rejonach Serocka, Pułtuska, Ostrołęki, Łomży oraz nad Biebrzą. Straty wśród jeńców w 1946 roku wyniosły 3 zabitych i 9 rannych. Warunki rozminowania w terenach nad Narwią i Biebrzą były bardzo wymagające. Często warstwa mułu osiągała nawet 60 cm z powodu wielokrotnych wylewów rzek. Dodatkowo gęsta roślinność maskowała miny, a wśród jeńców zdarzały się przypadki samookaleczenia. Niemcy wykonywali zadania rozminowania do 1947, a liczba wydobytych min przez nich była wliczana do ogólnego stanu batalionu.
Batalion nie posiadał żadnych oznaczeń ani odznaczeń.
Obsada personalna
Dowódcy batalionu:
– mjr Grzegorz Lubczyc
Dowództwo batalionu w czasie wojny:
– dowódca batalionu – mjr Grzegorz Lubczyc
– szef sztabu – por. Wasyl Bodrow
– zastępca dowódcy ds. technicznych – kpt. Mikołaj Dormidontow
– zastępca dowódcy ds. polityczno-wychowawczych – chor. Mieczysław Szczyglewski
– zastępca dowódcy ds. polityczno-wychowawczych (od 07.01.1945 do końca wojny) – ppor. Marcin Monis
– szef zaopatrzenia żywnościowego – chor. Stanisław Wylega
Struktura etatowa i obsada personalna
Etat 012/109
Dowództwo i sztab:
– Dowódca 1 ksap – por. Dymitr Kokunow
– Dowódca 2 ksap – ppor. Michał Zygajło
– dowódca plutonu – chor./ppor. Józef Kąsek
– Dowódca plutonu – ppor. Jan Janiszyn
– Dowódca plutonu – chor. Józef Ortyn
– Dowódca plutonu – chor. Jan Bielejew
– Dowódca plutonu – chor. Piotr Jarowoj
– Dowódca plutonu – chor. Anna Uszakowa
– Dowódca plutonu – chor. Włodzimierz Czerniakow
– Dowódca plutonu – chor. Piotr Kiryłow
– Dowódca plutonu – chor. Mikołaj Panin
– Dowódca plutonu – ppor. Biernacki
– Dowódca drużyny – plut. Piotrowski
– Dowódca drużyny – plut. Julian Budzisz
– Dowódca drużyny – kpr. Bronisław Piotrowski
– Dowódca drużyny – kpr. Marcin Jurkiewicz
– pluton dowodzenia
– 3 x kompania saperów
– 3 x pluton saperów
– drużyna zaopatrzenia
– kwatermistrzostwo
– punkt pomocy medycznej
– lazaret weterynaryjny
– warsztaty i magazyn techniczny
– drużyna gospodarcza
Łącznie:
– żołnierzy – 321 (oficerów – 31, podoficerów – 62, szeregowych – 228)
– sprzęt:
– miny – 483
Przypisy
Bibliografia
– Zdzisław Barszczewski: Przywrócone życiu. Rozminowanie ziem Polski. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 1998. ISBN 83-11-08751-2.
– Franciszek Kaczmarski, Stanisław Soroka: Wojska inżynieryjne LWP w latach 1945–1979. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06710-4.
– Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
– Juliusz Malczewski, Roman Polkowski: Wojsko Polskie. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek inżynieryjno-saperskich, drogowych i chemicznych. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
– 5 Brygada Saperów im. gen. Ignacego Prądzyńskiego w 50 rocznicę powstania. Szczecin-Podjuchy 1994.
– A. Lechowski, W służbie stolicy.
– J. Pająk, Wojska Inżynieryjne w odbudowie i rozbudowie Kraju w okresie XXX – lecia PRL.
]]
[[Kategoria:Jednostki organizacyjne wojska utworzone w 1944]]