34 Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza
34 Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza był samodzielnym pododdziałem Wojsk Ochrony Pogranicza, który pełnił służbę na granicy z Niemiecką Republiką Demokratyczną.
Formowanie i zmiany organizacyjne
34 Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza został sformowany w 1948 roku jako JW 1786 (Zarządzenie SzSG Nr 0039/Org. z 11 sierpnia 1948). 1 stycznia 1951 roku przemianowano go na 93 batalion Wojsk Ochrony Pogranicza. Dowództwo oraz sztab batalionu mieściły się w Słubicach.
Na podstawie rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 205/Org. z 4 grudnia 1948, z dniem 1 stycznia 1949, Wojska Ochrony Pogranicza zostały podporządkowane Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego. Zaopatrzenie batalionu przejęła Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej w Zielonej Górze.
Struktura organizacyjna
- Dowództwo i pododdziały sztabowe – Słubice
- 36 strażnica Ochrony Pogranicza – Rączyn
- 39 strażnica Ochrony Pogranicza – Przyrzecze
- 40 strażnica Ochrony Pogranicza – Urad
- 41 strażnica Ochrony Pogranicza – Rybocice
- 44 strażnica Ochrony Pogranicza – Słubice
- Graniczna Placówka Kontrolna Ochrony Pogranicza nr 7 – Rzepin
- Graniczna Placówka Kontrolna Ochrony Pogranicza nr 8 – Słubice.
Kadra batalionu
Dowódcy batalionu:
- mjr Stanisław Noga (1948–1949)
- mjr Arkadiusz Rozenkier (1949–1950)
- kpt. Bolesław Niećko (1.02.1950–31.12.1950)
Obsada personalna sztabu batalionu w 1948:
- Dowódca batalionu – mjr Stanisław Noga
- Szef sztabu batalionu – kpt. Ludwik Piatkowski
- Pomocnik szefa sztabu do spraw wyszkolenia – ppor. Antoni Donarski
- Pomocnik kierownika referatu VII – chor. Daniel Tokarz
- Szef łączności (dowódca plutonu łączności) – ppor. Bolesław Naranowicz
- Instruktor sanitarny – ppor. Zdzisław Lorenc
- Instruktor weterynaryjny – ppor. Czesław Kamiński
- Kwatermistrz – kpt. Bachuta Władysław
- Kierownik sekcji żywnościowo-mundurowej – por. Adam Fiala
Upamiętnienie
27 października 2023 roku w Regionie Nadodrzańskim, z okazji 25-lecia powstania Związku Emerytów i Rencistów Straży Granicznej, a także Święta Związku oraz Dnia Weterana Służby Granicznej, w Słubicach odsłonięto tablicę pamiątkową dedykowaną Polskim Formacjom Granicznym. Została ona umiejscowiona po prawej stronie bramy wjazdowej na „Osiedle Świerkowe”, u zbiegu ulic Konstytucji 3-go Maja, Mieszka I i Władysława Jagiełły, tworzących mini rondo, które na mocy Uchwały Rady Miejskiej w Słubicach nr XLV/519/2022 z 23 czerwca 2022 roku nosi nazwę „Rondo Pograniczników”. Tablica została umieszczona w tym miejscu, ponieważ w latach 1945–2005 stacjonowały tam Jednostki Polskich Formacji Granicznych: do 1991 roku Batalion Graniczny i Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza, a po rozformowaniu WOP i utworzeniu na bazie tych wojsk Straży Granicznej – Strażnica Straży Granicznej i Placówka SG w Świecku z siedzibą w Słubicach. Wartę honorową podczas odsłonięcia tablicy pamiątkowej zapewniły Hufiec ZHP w Słubicach oraz PSG w Świecku.
Na uroczystość odsłonięcia tablicy zaproszeni byli:
- Burmistrz Słubic – Mariusz Olejniczak
- Starosta Słubicki – Leszek Bajon (w zastępstwie wicestarosty – Roberta Włodka)
- Przedstawiciel Komendanta NoOSG w Krośnie Odrzańskim – ppłk SG Piotr Wojtunik – Naczelnik Wydziału
- Przedstawiciel Komendanta PSG w Świecku – kpt. SG Marcin Kalinowski – Zastępca Komendanta PSG w Gorzowie Wielkopolskim
- Prezes RN ZEiRSG – Jerzy Siedlarz
- Weteran służby granicznej – płk SG w st. spocz. Zygmunt Sejnik, który przez wiele lat pełnił służbę na tym terenie
Głównym celem umieszczenia tablicy pamiątkowej, poświęconej żołnierzom i funkcjonariuszom Polskich Formacji Granicznych w tym miejscu, było zachowanie pamięci o tym rejonie oraz uhonorowanie naszych poprzedników, którzy pełnili zaszczytną służbę w ochronie granicy naszej Ojczyzny na odcinku środkowej Odry granicznej.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn. 2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
- Archiwum Straży Granicznej, Wykaz dyslokacyjny etatowych pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 20 października 1956. Szczecin.