33 Pułk Zmechanizowany to historyczny oddział zmechanizowany Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej z okresu transformacji ustrojowej.
Pułk zmechanizowany w Nysie
W IV kwartale 1956 roku 33 Nyski Pułk Piechoty w Nysie został przekształcony w 33 Nyski Pułk Zmechanizowany. Jednocześnie 7 Łużycka Dywizja Piechoty, do której należał 33 pp., została przeorganizowana na etat dywizji zmechanizowanej typu „B” i przemianowana na 2 Warszawską Dywizję Zmechanizowaną.
W 1989 roku rozwiązano 2 Dywizję Zmechanizowaną wraz z podporządkowanymi jednostkami, w tym 33 pz. Na bazie 2 DZ. powstała 2 Baza Materiałowo-Techniczna, a 33 pz został zastąpiony przez 33 Ośrodek Materiałowo-Techniczny.
Pułk zmechanizowany w Budowie
29 stycznia 1990 roku szef Głównego Zarządu Wychowania WP wydał wytyczne Nr 5 dotyczące dziedziczenia tradycji jednostek Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej przez jednostki rozformowanej 20 Dywizji Pancernej. Zgodnie z tym dokumentem, stacjonująca na Pomorzu Zachodnim 20 Warszawska Dywizja Pancerna im. Marszałka Konstantego Rokossowskiego została przeorganizowana i przemianowana na 2 Warszawską Dywizję Zmechanizowaną.
68 pułk czołgów średnich, który stacjonował w Budowie i wchodził w skład 20 DPanc, został przekształcony i przemianowany na 33 pułk zmechanizowany.
W 1995 roku na bazie 33 pz powstała 12 Złocieniecka Brygada Kawalerii Pancernej im. gen. Ludwika Kmicic-Skrzyńskiego.
W 2001 roku 12 BKPanc została rozwiązana, a jej koszary zajęła 2 Brygada Zmechanizowana Legionów z Wałcza.
Tradycje
11 listopada 1992 roku 33 pz przyjął dziedzictwo tradycji:
- batalionów strzelców celnych Ziemi Wiskiej i Nurskiej (1794)
- batalionu ochotników łomżyńskich (1794)
- Gwardii Narodowej Łomżyńskiej (1807-1813)
- batalionu Strzelców Celnych Kurpiów (1830-1831)
- Polskiej Organizacji Wojskowej Ziemi Łomżyńskiej (1915-1918)
- 33 pułku piechoty (1918-1944)
Żołnierze pułku w Budowie
Dowódcy pułku
ppłk Zdzisław Goral (1989-1990)
mjr Ryszard Chwastek (1990-1993)
ppłk Antoni Słomiński (1993-1995)
Oficerowie pułku
Waldemar Skrzypczak
Organizacja pułku na początku lat 90.
- Dowództwo i sztab;
- kompania łączności;
- pluton regulacji ruchu;
- 2 bataliony zmechanizowane;
- 2 bataliony czołgów;
- dywizjon artylerii samobieżnej;
- dywizjon przeciwlotniczy;
- bateria przeciwpancerna;
- kompania saperów;
- kompania rozpoznawcza;
- kompania zaopatrzenia;
- kompania remontowa;
- kompania medyczna;
- pluton chemiczny.
Przypisy
Bibliografia
Grzegorz Ciechanowski: Tradycje wojskowe związków taktycznych Wojsk Lądowych na Pomorzu Zachodnim. W: Pomorze militarne. Stulecie odrodzenia Polski a region. T. IX. Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo „Pogranicze”, 2018. ISBN 978-83-89341-98-3.
Adam Dobroński: 33 pułk piechoty. Warszawa: Oficyna wydawnicza „Ajaks”, 1994. ISBN 83-85621-49-0.
Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek: materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r.: praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X. Brak numerów stron w książce.
Sawicki, Zdzisław: Mundur i odznaki Wojska Polskiego: czas przemian. Warszawa: „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08588-9. Brak numerów stron w książce.