32. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie miał miejsce w dniach 12-23 lutego 1982 roku. W głównym konkursie zaprezentowano 21 filmów z 17 różnych krajów.
Jury, którego przewodniczącą była amerykańska aktorka Joan Fontaine, przyznało główną nagrodę festiwalu, Złotego Niedźwiedzia, niemieckiemu filmowi Tęsknota Veroniki Voss w reżyserii Rainera Wernera Fassbindera. Drugą nagrodę, Srebrnego Niedźwiedzia − Nagrodę Specjalną Jury, otrzymał polski film Dreszcze w reżyserii Wojciecha Marczewskiego.
Przebieg festiwalu
Ubiegłoroczny konflikt dyrektora festiwalu Moritza de Hadelna z niemieckimi filmowcami niemal został zapomniany, gdyż w programie wydarzenia znalazło się prawie 90 niemieckich filmów, z czego 5 brało udział w konkursie głównym. Przyznanie Złotego Niedźwiedzia dla Rainera Wernera Fassbindera doceniło zarówno niemiecką kinematografię, jak i samego reżysera, który wcześniej nie otrzymał uznania w werdyktach jury za filmy, takie jak Opowieść o Effi Briest (1974) i Małżeństwo Marii Braun (1978).
Jednak de Hadeln nie uniknął krytyki, ponieważ odrzucił propozycję pokazania amerykańskiego filmu Na drugą stronę w reżyserii Delberta Manna. Film ten, opowiadający o prawdziwej ucieczce balonem z Niemiec Wschodnich w 1979 roku, stał się przedmiotem kontrowersji pomiędzy NRD a RFN. Odrzucenie propozycji przez de Hadelna, oparte na względach artystycznych i politycznych, wzbudziło oburzenie w konserwatywnej prasie zachodnioniemieckiej, oskarżającej go o „tchórzostwo wobec wroga”. Ostatecznie film został zaprezentowany poza festiwalem podczas ceremonii otwarcia Berlinale, jednak spotkał się z negatywnym przyjęciem, określanym jako tandetna propaganda.
W programie festiwalu wprowadzono nową sekcję, utworzoną przez Manfreda Salzgebera i Wielanda Specka, skupiającą się na wartościach społecznych i estetycznych prezentowanych filmów (w 1986 roku uzyska ona oficjalną nazwę Panorama). W tegorocznej edycji szczególny nacisk położono na kino azjatyckie (Korea Południowa, Hongkong, Chiny), w tym pokazano film Mandala koreańskiego reżysera Im Kwon-taeka.
Pierwszym laureatem Honorowego Złotego Niedźwiedzia za całokształt twórczości został amerykański aktor James Stewart. Był on jedną z wielu gwiazd obecnych na Berlinale. Inną znaczącą postacią była przewodnicząca jury Joan Fontaine, która zagrała w filmie Rebeka (1940) Alfreda Hitchcocka, otwierającym festiwal berliński w 1951 roku. Oprócz Stewarta i Fontaine, w festiwalu uczestniczyli również Lino Ventura, Jeanne Moreau, Claudia Cardinale, Franco Nero, Sally Field, Michel Piccoli i Ingrid Thulin.
W ramach festiwalu odbyła się retrospektywa pod nazwą Insurrection of Emotions, poświęcona twórczości niemieckiego reżysera Curtisa Bernhardta, który po dojściu Hitlera do władzy emigrował i kontynuował karierę w Hollywood. Zaprezentowano także retrospektywę filmów dla dzieci wyprodukowanych przez wytwórnię DEFA w NRD, która była częścią sekcji Kinderfilmfest.
Członkowie jury
Konkurs główny
Joan Fontaine, amerykańska aktorka − przewodnicząca jury
Władimir Baskakow, radziecki filmoznawca
Brigitte Fossey, francuska aktorka
Joe Hembus, niemiecki krytyk filmowy
László Lugossy, węgierski reżyser
Gian Luigi Rondi, włoski krytyk filmowy
Helma Sanders-Brahms, niemiecka reżyserka
Mrinal Sen, indyjski reżyser
David Stratton, australijski krytyk filmowy i założyciel FF w Sydney
Selekcja oficjalna
Konkurs główny
Następujące filmy zostały wybrane do udziału w konkursie głównym o Złotego Niedźwiedzia i Srebrne Niedźwiedzie:
Pokazy pozakonkursowe
Następujące filmy zostały pokazane na festiwalu w ramach pokazów pozakonkursowych:
Laureaci nagród
Konkurs główny
Złoty Niedźwiedź
Tęsknota Veroniki Voss, reż. Rainer Werner Fassbinder
Srebrny Niedźwiedź − Nagroda Specjalna Jury
Dreszcze, reż. Wojciech Marczewski
Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego reżysera
Mario Monicelli − Markiz Grillo
Srebrny Niedźwiedź dla najlepszej aktorki
Katrin Saß − Roczne poręczenie
Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego aktora
Michel Piccoli − Dziwna sprawa
Stellan Skarsgård − Prostoduszny morderca
Srebrny Niedźwiedź za wybitne osiągnięcie artystyczne
Zoltán Fábri − Requiem
Wyróżnienie honorowe
Bez złych intencji, reż. Sydney Pollack
The Killing of Angel Street, reż. Donald Crombie
Mężczyźni, reż. Iskra Babicz
Konkurs filmów krótkometrażowych
Złoty Niedźwiedź dla najlepszego filmu krótkometrażowego
Lalka, najlepszy przyjaciel człowieka, reż. Ivan Renč
Pozostałe nagrody
Nagroda FIPRESCI
Dreszcze, reż. Wojciech Marczewski
Honorowy Złoty Niedźwiedź za całokształt twórczości
James Stewart
Polonica
W konkursie głównym polską kinematografię reprezentował film Dreszcze w reżyserii Wojciecha Marczewskiego. Ten przenikliwy portret czasów stalinizmu zdobył dużą popularność i ostatecznie uzyskał cztery nagrody: Srebrnego Niedźwiedzia − Nagrodę Specjalną Jury (drugą nagrodę w konkursie głównym), Nagrodę FIPRESCI (przyznawaną przez krytyków filmowych), Nagrodę CICAE (przyznawaną przez Międzynarodowe Zrzeszenie Kin Artystycznych) oraz Nagrodę Interfilm – Wyróżnienie Specjalne.
Przypisy
Linki zewnętrzne