32 Budziszyński Pułk Piechoty

32 Budziszyński pułk piechoty (32 pp) to jednostka piechoty ludowego Wojska Polskiego.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Pułk został utworzony w rejonie Siedlec na podstawie rozkazu nr 8 Naczelnego Dowództwa WP z dnia 20 sierpnia 1944 roku, według sowieckiego etatu pułku strzeleckiego nr 04/501. Ceremonia zaprzysiężenia miała miejsce 22 października 1944 roku w Mordach.

Jednostka wchodziła w skład 8 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty należącej do 2 Armii WP.

Skład etatowy

dowództwo i sztab
3 bataliony piechoty
kompanie: dwie fizylierów, przeciwpancerna, rusznic ppanc, łączności, sanitarna, transportowa
baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony pchem, żandarmerii

Łącznie pułk liczył 2915 żołnierzy, w tym: 276 oficerów, 872 podoficerów oraz 1765 szeregowców.

Sprzęt

162 rkm
54 ckm
66 rusznic ppanc
12 armat ppanc 45 mm
4 armaty 76 mm
18 moździerzy 50 mm
27 moździerzy 82 mm
8 moździerzy 120 mm

Działania bojowe

Od momentu powstania aż do końca wojny pułk brał udział w walkach jako część 8 Dywizji Piechoty.

Po sforsowaniu Nysy, jednostka prowadziła działania na południe od Rothenburga oraz w rejonie Niesky, Ödernitz i Kamenz. W miejscowościach Milkwitz, Quos oraz Oppitz toczył zacięte walki obronne. Na północ od Lomske zorganizowano obronę stałą. W trakcie operacji praskiej pułk walczył pod Mikulašowicami. Szlak bojowy zakończył 15 maja 1945 roku we wsi Libešyce, znajdującej się 4 km na północny wschód od łuku Łaby.

Okres powojenny

20 maja 1945 roku dowódca pułku wysłał grupę operacyjną na samochodach w celu jak najszybszego ustanowienia posterunku na moście na Odrze we Frankfurcie. Sztab pułku został rozmieszczony w Cybince.

Od 28 maja 1945 roku pułk miał za zadanie chronić zachodnią granicę Polski od Polanowic do ujścia Nysy Łużyckiej do Odry. Sztab mieścił się na Przedmieściu Krośnieńskim (koszary w Komorowie). Pierwszy batalion zorganizował strażnice w Kosarzynie, Żytowaniu oraz w okolicy Budoradza, na odcinku od Odry do Budoradza; drugi batalion stworzył jedną strażnicę od Budoradza do południowego skraju Gubina, a trzeci batalion zorganizował strażnice na południe od Gubina, w Sękowicach i Polanowicach.

Żołnierze pułku brali udział w działaniach przeciwko samodzielnemu batalionowi operacyjnemu NSZ „Zuch” pod dowództwem kpt. Antoniego Żubryda. 23 czerwca 1946 roku w okolicy wsi Niebieszczany pułk rozbił antykomunistyczny oddział tego zgrupowania, a 21 partyzantów zostało wziętych do niewoli.

Miejsce stacjonowania jednostki

Cybinka (maj 1945)
Gubin-Komorów (czerwiec 1945)
Gorlice (1945)
Brzozów (1946)
Sanok (1946)
Skierniewice (do 1949)
Rogowo

Żołnierze pułku

Dowódcy pułku

p.o. por. Aleksander Sarkisow ps. Szaruga
p.o. mjr Leonard Kuksynowicz (zastępca dowódcy ds. liniowych)
mjr Feliks Kondracki (8 września 1944 – 3 kwietnia 1945)
ppłk Juliusz Hibner (3 kwietnia 1945 – 1946)
ppłk Ludwik Bałos (1 IX 1947 – 21 I 1948 → szef wydziału w DOW Nr V)

Odznaczeni Krzyżem Walecznych

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.

Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.

Stanisław Rzepski: Szlakiem 32 Pułku Piechoty. Z dziejów 32 Budziszyńskiego Pułku Piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1968.

Stanisław Rzepski: 8 Dywizja Piechoty. Z dziejów 8 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty im. Bartosza Głowackiego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.

Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 89-90. ISBN 978-83-88059-54-4.