32 Łużycka Szkolna Brygada Artylerii im. gen. broni Bolesława Czarniawskiego (32 BA) / 32 Brygada Rakiet Operacyjno-Taktycznych (32 BROT) to związek taktyczny Wojsk Rakietowych Sił Zbrojnych PRL.
Formowanie i zmiany organizacyjne
9 września 1953 roku Minister Obrony Narodowej zlecił reorganizację 6 i 8 Dywizji Artylerii Przełamania. W wyniku tej reorganizacji, w garnizonie Orzysz, powstała 32 Brygada Artylerii Haubic.
Brygada została utworzona według etatu Nr 4/98, licząc 747 żołnierzy oraz 12 pracowników kontraktowych. Bazowała na 68 Pułku Artylerii Haubic oraz na stanie osobowym, wyposażeniu i środkach transportowych 140 Pułku Artylerii Haubic (z wyjątkiem jednego dywizjonu). Numer jednostki wojskowej 2368, dotychczas używany przez 68 pah, został przypisany 32 BAH.
Była to pierwsza brygada rakiet operacyjno-taktycznych stworzona w Wojsku Polskim. Powstała w 1961 roku poprzez przekształcenie 32 Brygady Artylerii z Orzysza w brygadę rakiet operacyjno-taktycznych. W celu zachowania w tajemnicy charakteru jednostki pozostawiono jej poprzednią nazwę.
1 września 1962 roku brygada, uczestnicząc w szkoleniu na poligonie rakietowym Kapustin Jar w ZSRR, zrealizowała pierwsze odpalenie rakiety bojowej klasy ziemia-ziemia. W lipcu 1976 roku 32 Brygada Artylerii została przekształcona w 32 Szkolną Brygadę Artylerii. Na wypadek wojny, na jej bazie mogła być mobilizowana jednostka bojowa. W 1989 roku brygada szkolna przekształciła się w 32 Ośrodek Szkolenia Wojsk Rakietowych i Artylerii. W czasie wojny brygada miała zdolność niszczenia celów w przewidywanym pasie natarcia armii za pomocą uderzeń rakietowo-jądrowych i chemicznych. Głowice jądrowe i chemiczne miały pochodzić z magazynów Armii Radzieckiej.
Skład organizacyjny i uzbrojenie
- dowództwo i sztab
- dwa dywizjony artylerii (3 i 6 da)
- bateria dowodzenia
- 3 x baterie startowe (1 wyrzutnia w każdej baterii)
- pluton obsługi technicznej
- sekcja gospodarcza
- sekcja remontu pojazdów
- bateria meteorologiczna
- bateria dowodzenia
- bateria techniczna
- bateria transportowo-gospodarcza
- kompania maszyn inżynieryjnych
- pluton obrony przeciwchemicznej
- warsztaty remontowe
W latach 60. uzbrojenie brygady obejmowało 6 wyrzutni rakietowych 9K51 (R-170) na podwoziu działa samobieżnego ISU-152, które miały zdolność odpalania rakiet R-11M z głowicą jądrową o mocy 20 lub 40 kT (oznaczenie NATO – Scud A).
W 1975 roku do uzbrojenia wprowadzono nowe wyrzutnie rakietowe typu 9K72 Elbrus (R-300) na podwoziu samochodu ciężarowego MAZ-543P, które mogły odpalać rakiety R-17 z głowicą jądrową o mocy 20, 40 lub 100 kT (oznaczenie NATO – Scud B).
Żołnierze brygady
Dowódcy brygady:
- płk Eugeniusz Androsiuk 1961-?
- płk Bolesław Staniszewski
- płk Stanisław Słupski
- płk Zbigniew Początek
- płk Czesław Łabanowicz
- płk Sławomir Oleszczak
- płk Zygmunt Czarnotta
- płk Alfons Kupis 1983-1986
- płk Rudolf Somerlik
- ppłk Józef Głowala
Oficerowie brygady:
- Włodzimierz Kwaczeniuk
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Franciszek Puchała: Budowa potencjału bojowego Wojska Polskiego 1945-1990. Obszary szpiegowskich działań. Warszawa: Fundacja „Historia i Kultura”, 2013. ISBN 978-83-11-12800-2.
Michał Trubas: 2 Pomorska Brygada Artylerii. Warszawa: Wydaw. Comandor, 2005, s. 36-38. ISBN 83-88329-99-5.
Michał Trubas. Wojska „jednorazowego użytku”. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2/2011. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.