32 Batalion Celny
32 Batalion Celny to jednostka organizacyjna formacji granicznych II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych L.7300/Mob. z dnia 9 czerwca 1921 roku, w miejsce batalionów etapowych powstały bataliony celne. 32 batalion celny został utworzony w Brześciu Litewskim, na bazie I/II i V/II batalionu etapowego. Etat batalionu obejmował 14 oficerów i 600 szeregowych, a jednostka podlegała Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.
Chociaż batalion był pełnoprawnym oddziałem wojskowym, nie należał do pokojowego etatu armii, co uniemożliwiało uzupełnianie go z normalnego poboru rekrutów. Ministerstwo Spraw Wojskowych, zarówno przy formowaniu, jak i uzupełnianiu batalionu, często przydzielało żołnierzy przeznaczonych do zwolnienia, oficerów rezerwy oraz szeregowców i oficerów uznanych przez dowództwa okręgów generalnych za nienadających się do dalszej służby wojskowej.
W listopadzie 1921 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych postanowiło powołać brygady celne, a 32 batalion celny włączono w struktury 9 Brygady Celnej.
Od momentu swojego powstania do lipca 1922 roku, sztab batalionu miał siedzibę w Nowym Świerżeniu, a 1 sierpnia 1922 roku przeniósł się do Rakowa, gdzie działał aż do rozwiązania jednostki w jesieni 1922 roku.
Zgodnie z uchwałą Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych, na mocy rozkazu z 9 listopada 1922 roku, zmienił nazwę „Baonów Celnych” na „Straż Graniczna”, wprowadzając jednocześnie nową organizację wewnętrzną. 32 batalion celny został przekształcony w 32 batalion Straży Granicznej.
Służba celna
Odcinek batalionowy został podzielony na cztery pododcinki, które obsadzały kompanie odpowiedzialne za wystawianie posterunków i patrole. Posterunki były umieszczane wzdłuż linii granicznej, tak aby mogły się nawzajem widzieć w ciągu dnia. W tym zakresie batalion współpracował z posterunkami i patrolami Policji Państwowej, gdzie te pierwsze zajmowały się stałym wystawianiem posterunków wzdłuż granicy, a policja tworzyła je w głębi strefy, poza linią graniczną. W kwestii ochrony granicy batalion podlegał staroście.
Sąsiednie bataliony
- 34 batalion celny ⇔ 30 batalion celny – IX 1921
- 34 batalion celny ⇔ 30 batalion celny – XII 1921
Kadra batalionu
Dowódcy batalionu
Struktura organizacyjna
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
Teresa T. Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Celne”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
Ordre de bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.110/350 i 110/351)