300 (film)

Film „300”

Film „300” to adaptacja komiksu autorstwa Franka Millera, który przedstawia wydarzenia związane z bitwą pod Termopilami, mającą miejsce w 480 roku p.n.e. w trakcie wojny grecko-perskiej. W obliczu nadchodzącej klęski, spowodowanej przewagą wojsk perskich, król Leonidas postanawia zostawić większość swoich żołnierzy w Sparcie i z około 300 Spartanami udaje się na nieuchronną śmierć w wąwóz Termopile, gdzie rozegra się bitwa.

Reżyserią filmu zajął się Zack Snyder, a na produkcję i konsultacje merytoryczne znacząco wpłynął Frank Miller. Większość scen była nagrywana z użyciem technologii blue box, a tła komputerowe miały na celu maksymalne przybliżenie stylu filmowego do rysunkowego komiksu. Premiera w Stanach Zjednoczonych miała miejsce 9 grudnia 2006 roku, podczas gdy w Polsce film zadebiutował 23 marca 2007. Dodatkowo, „300” został wydany w wersji kinowej IMAX, jednak nie był dostępny w tym formacie w większości amerykańskich kin.

Obsada

Gerard Butler – król Leonidas
Lena Headey – królowa Gorgo
David Wenham – Dilios
Dominic West – Theron
Vincent Regan – kapitan
Michael Fassbender – Stelios
Rodrigo Santoro – Kserkses I
Andrew Tiernan – Efialtes z Trachis
Andrew Pleavin – Daxos
Tom Wisdom – Astinos
Giovani Cimmino – Plejstarchos
Peter Mensah – perski posłaniec
Kelly Craig – wyrocznia
Tyler Neitzel – młody Leonidas

Krytyczny odbiór filmu

Reżyser Zack Snyder podczas wywiadu dla MTV zaznaczył, że fabuła jest w 90% zgodna z historią, jednak efekty specjalne mogą wpływać na postrzeganą wiarygodność filmu. Podkreślił, że prezentował film znakomitym historykom, którzy uznali go za imponujący i zgodny z rzeczywistymi wydarzeniami. Dodał również, że nie jest to film dokumentalny, a raczej oparty na komiksie.

Profesor historii greckiej na Uniwersytecie Cambridge, Paul Cartledge, udzielał twórcom wskazówek dotyczących wymowy greckich imion. Pozytywnie ocenił, jak wykorzystano jego badania dotyczące Sparty, chwaląc twórców za prawidłowe ukazanie kodeksu honorowego Spartan oraz roli kobiet w różnych sytuacjach.

Jednakże, nie zabrakło również krytycznych głosów. Ephraim Lytle, profesor hellenistyki na Uniwersytecie Toronto, zauważył, że „300” wybiórczo idealizuje społeczność Spartan, przedstawiając Persów jako potwory, a nie-spartańskich Greków jako słabeuszy.

Historyk wojskowości Victor Davis Hanson również skrytykował film, twierdząc, że jego głównym celem było wpływanie na emocje, a dopiero w drugiej kolejności edukowanie widza.

Touraj Daryaee, profesor historii starożytnej na California State University w Fullerton, krytykował film za przedstawienie „wolnych i kochających demokrację” Spartan w opozycji do „niewolniczych Persów”. Zauważył, że w czasach Achemenidów Persja zatrudniała ludzi niezależnie od płci czy pochodzenia, podczas gdy w V wieku p.n.e. w Atenach jedynie 14% społeczeństwa uczestniczyło w wyborach, a około 37% stanowili niewolnicy. Dodał także, że Sparta była w rzeczywistości militarną monarchią, a nie demokratycznym państwem.

Film jest relacją jednego z uczestników bitwy pod Platejami, Diliosa, który przetrwał bitwę pod Termopilami, opuszczając ją na polecenie Leonidasa. Opowiada on o losach Spartan tuż przed rozpoczęciem bitwy, koloryzując wydarzenia dla podniesienia morale swoich towarzyszy.

Inspiracje filmem

Niemiecki zespół muzyczny Heaven Shall Burn zainspirował się filmem „300” i zorganizował specjalny koncert pod tytułem „Defending Sparta”, który odbył się w Wiedniu 21 lutego 2010 roku. Zespół wybrał 300 fanów do roli „wojowników”, wyposażając ich w okolicznościowe koszulki i pozwalając im stoczyć „walkę” podczas koncertu przy muzyce grupy. Materiał z tego wydarzenia został wydany jako dodatek do albumu Invictus (Iconoclast III).

Również polski zespół metalowy Hammer of Hate zainspirowany filmem nagrał utwór pt. „Sparta”.