30 Rezerwowa Dywizja Zmechanizowana (30 RDZ) – to związek taktyczny wojsk zmechanizowanych Sił Zbrojnych PRL.
Dywizja została powołana w 1972 roku z jednostek Pomorskiego Okręgu Wojskowego, jako rezerwowy związek taktyczny, mający na celu mobilizację w sytuacji wojennej. W 1977 roku dywizja zmieniła nazwę na „26 Rezerwową Dywizję Zmechanizowaną”. Chociaż struktura dywizji pozostała niezmieniona, zaktualizowane zostały jednostki odpowiedzialne za mobilizację. W wyniku tego rozformowano dotychczasową 26 Rezerwową Dywizję Zmechanizowaną. Podczas konfliktu zbrojnego dywizja była częścią Frontu Polskiego, pełniąc rolę jednostki odwodowej dowódcy Frontu. W 1989 roku dywizja została rozwiązana.
Struktura organizacyjna dywizji w latach 1972-1977
W nawiasach znajdują się nazwy jednostek mobilizujących:
Dowództwo 30 Rezerwowej Dywizji Zmechanizowanej w Gdańsku – (13 Pułk Wojsk Obrony Wewnętrznej)
83 Pułk Zmechanizowany w Szczecinie – (5 Pułk Zmechanizowany)
84 Pułk Zmechanizowany w Szczecinie – (41 Pułk Zmechanizowany)
85 Pułk Zmechanizowany w Wałczu – (49 Pułk Zmechanizowany)
76 Pułk Czołgów Średnich w Elblągu – (1 Pułk Czołgów Średnich)
77 Pułk Artylerii w Budowie – (36 Pułk Artylerii)
13 Pułk Wojsk Obrony Wewnętrznej w Gdańsku
83 Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej w Toruniu – (Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Rakietowych i Artylerii)
61 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej w Stargardzie Szczecińskim – (9 Pułk Zmechanizowany)
32 Batalion Rozpoznawczy w Gdańsku – (13 Pułk Wojsk Obrony Wewnętrznej)
90 Batalion Łączności w Gdańsku – (13 Pułk Wojsk Obrony Wewnętrznej)
87 Batalion Saperów w Tczewie – (47 Batalion Saperów)
30 Batalion Remontowy w Czarnem – (28 Pułk Czołgów Średnich)
30 Batalion Zaopatrzenia w Gdańsku – (13 Pułk Wojsk Obrony Wewnętrznej)
40 Batalion Medyczny w Wałczu – (49 Pułk Zmechanizowany)
46 Bateria Dowodzenia Szefa Artylerii Dywizji w Budowie – (36 Pułk Artylerii)
74 Kompania Chemiczna w Gdańsku – (13 Pułk Wojsk Obrony Wewnętrznej)
Według etatu z 1972 roku, dywizja w czasie wojny liczyła 11 168 żołnierzy. Jej wyposażenie obejmowało: 184 czołgi średnie (z czego 150 to T-34/85), 8 transporterów opancerzonych, 54 działa 122 mm, 36 armat przeciwpancernych 85 mm, 18 armat przeciwlotniczych 37 mm, 18 moździerzy 120 mm oraz 54 moździerze 82 mm.
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz, Rezerwowe Dywizje Zmechanizowane w WP – 1972 – 1989, link