30 Dywizja Grenadierów SS (1 białoruska)

30 Dywizja Grenadierów SS (1 białoruska) (niem. 30. Waffen-Grenadier-Division der SS (weißruthenische Nr. 1)) to związek taktyczny Waffen-SS, który składał się z Białorusinów i Niemców, powstały pod koniec II wojny światowej.

Historia

W połowie stycznia 1945 roku, na poligonie w Grafenwöhr w Bawarii, Niemcy utworzyli Waffen-Grenadier-Brigade der SS (weißruthenische Nr. 1) na bazie rozwiązanej 30 Dywizji Grenadierów SS (2 rosyjskiej). Na czele nowej brygady stanął SS-Obersturmbannführer Hans Siegling. Powstanie brygady było wynikiem umowy między Białoruską Centralną Radą a niemieckimi władzami. W jej skład weszli głównie Białorusini z poprzedniej dywizji oraz byli żołnierze Białoruskiej Obrony Krajowej, którzy zostali ewakuowani latem 1944 roku do Rzeszy.

9 marca 1945 roku brygada została formalnie przekształcona w 30 Dywizję Grenadierów SS (1 białoską), choć nie osiągnęła pełnych stanów liczebnych typowych dla dywizji. Pod koniec marca dywizję przeniesiono z poligonu w okolice miasteczka Marmenbad. Na początku kwietnia niemiecka kadra oraz znacząca część uzbrojenia zostały przeniesione do 38 Dywizji Grenadierów SS „Nibelungen”. Nowym dowódcą dywizji został SS-Sturmbannführer F. Henningfield. Struktura dywizji obejmowała trzy bataliony, na czoło których stanęli białoruscy oficerowie: mjr Anton Sokał-Kutyłouski, kpt. D. Czajkouski i kpt. Tamiła, tworząc 75 Pułk Grenadierów SS. Dodatkowo istniały dywizjony artyleryjski i przeciwpancerny oraz kompania kawalerii.

W ostatnich tygodniach wojny Niemcy planowali przeniesienie dywizji do Tyrolu. W międzyczasie białoruscy oficerowie nawiązali kontakty z dowództwem lotnictwa Sił Zbrojnych Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji pod dowództwem gen. Wiktora I. Malcewa, aby uzgodnić wspólne poddanie się Amerykanom. To doprowadziło do konfliktu między niemiecką a białoruską kadrą jednostki. Ostatecznie, 30 kwietnia dywizja, licząca około 1,1 tys. ludzi, samodzielnie poddała się Amerykanom w rejonie Chiemsee. Zgodnie z niektórymi źródłami, w ostatnich dniach na czele dywizji stał SS-Sturmbannführer Franciszek Kuszel.