3 Warszawska Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej

3 Warszawska Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej (3 BR OP) to związek taktyczny Wojsk OPL Sił Powietrznych.

Historia

Po zakończeniu II wojny światowej, we wrześniu 1945 roku, 3 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej została przekształcona w 86 Łużycki pułk artylerii przeciwlotniczej, którego koszary zlokalizowane były w Lesznie przy ul. Budzyńskiej.

W maju 1948 roku pułk został przeniesiony do Poznania (koszary przy ul. Rolnej).

Na przełomie września i października 1950 roku pułk został przeniesiony do Legionowa (do koszar przy Szosie Warszawskiej), a na podstawie jego dywizjonów powstała 9 Dywizja Artylerii Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju (dowództwo w Warszawie), w skład której weszły:

• 64 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej małego kalibru w Poznaniu;
• 86 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej średniego kalibru w Legionowie;
• 87 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej średniego kalibru w Skierniewicach;
• 94 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej średniego kalibru w Łowiczu;

Do dywizji włączono również Podoficerską Szkołę Artylerii Nr 17.

W 1951 roku cała dywizja została rozmieszczona w Warszawie, gdzie:

• dowództwo, sztab dywizji oraz 60 bateria dowodzenia – na Cytadeli;
• 64 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej – na Czerniakowie;
• 86 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej – na Bródnie;
• 87 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej – na Służewcu;
• 94 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej – na Bielanach;

W skład dywizji włączono również 142 pułk reflektorów w Skierniewicach. Głównym celem dywizji była ochrona Warszawy przed atakami z powietrza.

Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego nr 0016/Org. z 11 grudnia 1959 roku, na bazie 87 i 94 pułku artylerii OPL oraz 60 baterii dowodzenia rozpoczęto formowanie pierwszych w Polsce czterech dywizjonów rakietowych oraz jednego dywizjonu technicznego, które zostały wyposażone w przeciwlotnicze zestawy rakietowe S-75 Dźwina.

W czerwcu 1960 roku utworzono:

• 1 dt OP (JW 1450) m. Książenice – dowódca mjr Jan Zdziech;
• 2 dr OP (JW 1032) m. Palmiry – dowódca kpt. Zenon Kędzierski;
• 3 dr OP (JW 1140) m. Nadarzyn – dowódca mjr Dionizy Słotwiński.

W październiku 1960 roku 2 dr i 1 dt odbyły, jako pierwsze jednostki w historii Wojsk Rakietowych WOPL OK, strzelania bojowe na poligonie w Aszułuku w ZSRR.

W grudniu 1960 roku powstały:

• 4 dr OP (JW 1235) m. Baniocha – dowódca mjr Zygmunt Maguza;
• 5 dr OP (JW 1329) m. Słupno – dowódca mjr Jerzy Gaudasiński.

W lutym 1962 roku, na bazie Podoficerskiej Szkoły nr 17, sformowano 83 dywizjon dowodzenia.

W październiku 1962 roku, po rozformowaniu 86 Łużyckiego pułku artylerii przeciwlotniczej, powstały kolejne dywizjony:

• 6 dr OP m. Chrcynno – dowódca mjr Jerzy Goryszewski;
• 7 dr OP m. Pustelnik k. Sulejówka – dowódca kpt. Józef Sypuła;
• 8 dr OP m. Lesznowola – dowódca mjr Zbigniew Kuźma;
• 9 dr OP m. Teresin – dowódca kpt. Jerzy Olczyk;
• 10 dywizjon techniczny m. Struga – dowódca mjr Tadeusz Szydłowski.

W 1962 roku 9 Dywizja Artylerii Obrony Przeciwlotniczej zmieniła nazwę na 9 Dywizję Artylerii Obrony Powietrznej Kraju, w skład której weszły:

• 64 pułk artylerii OPK;
• 8 dywizjonów rakietowych;
• 2 dywizjony techniczne.

Na uzbrojeniu znajdowały się:

• PZR SA–75;
• 14 stacji radiolokacyjnych P–10 i P–12;
• 36 samoczynnych armat przeciwlotniczych S–60 kalibru 57 mm;
• 116 radiostacji;
• 342 samochody;
• 353 ciągniki.

Do połowy 1964 roku dywizjony rakietowe 6, 7, 8 i 9 zostały przezbrojone na PZR S–75M Wołchow.

W 1967 roku dywizja po raz kolejny zmieniła nazwę na 3 Łużycka Dywizja Artylerii Obrony Powietrznej Kraju.

W 1970 roku, na podstawie rozformowanego 64 pułku artylerii, utworzono nowe dywizjony:

• 60 dr OP m. Chotomów – Olszewnica – dowódca mjr Jan Gawrysiak;
• 61 dr OP m. Małocice – dowódca mjr Jan Pokorski;
• 62 dr OP m. Borzęcin – Mariew – dowódca ppłk Wojciech Grądzki;
• 63 dr OP m. Nadarzyn – Rusiec – dowódca ppłk Marian Pabian.

W latach 1977–1979 dywizjony zostały przezbrojone na PZR S–125M Newa.

W listopadzie 1979 roku do dywizjonu dowodzenia dołączono pluton przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych (PPZR) Strzała–2M.

W 1988 roku dywizję przekształcono w 3 Łużycką Brygadę Artylerii Obrony Powietrznej Kraju, której sztab stacjonował w Warszawie-Bemowie przy ul. Radiowej.

W 1991 roku ostatecznie zmieniono nazwę na 3 Brygadę Rakietową Obrony Powietrznej.

Decyzją Ministra Obrony Narodowej nr 235/MON/PSSS z 2 sierpnia 2005 roku wprowadzono odznakę pamiątkową i odznakę rozpoznawczą 3 Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej.

Minister Obrony Narodowej z dniem 8 października 1998 roku dodał do nazwy Brygady określenie: Warszawska.

8 października 1994 roku Brygada otrzymała sztandar, a rodzicami chrzestnymi byli Danuta Sobiechowska – żona dowódcy brygady oraz płk rez. Janusz Potkański – były dowódca 3. ŁDA OPK.

6 grudnia 2012 roku w koszarach przy ul. Radiowej na warszawskim Bemowie odbyła się uroczysta zbiórka z okazji pożegnania 3 Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej z Garnizonem Warszawa. Od tego momentu, zarówno dowództwo Brygady, jak i 38 dywizjon zabezpieczenia OP przeniosły się do Bielic.

Struktura 3 BR OP

Jednostki brygady wchodzą w skład Sił Wysokiej Gotowości NATO, co umożliwia im wykonywanie zadań na obszarze całego kraju.

Skład 3 WBR OP:

• 83 dywizjon dowodzenia (JW 1560) – Warszawa-Bemowo, ul. Radiowa 2 (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 5 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 1329) – Bielice k. Sochaczewa – S-125M „Newa” (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 7 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 1037) – Książenice k. Grodziska Mazowieckiego – S-125M „Newa” (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 60 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 2361) – Olszewnica Stara k. Chotomowa – S-125M „Newa” (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 61 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 2367) – Bielice k. Sochaczewa – S-125M „Newa” (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 62 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 2370) – Borzęcin Duży k. Ożarowa Mazowieckiego – S-125M „Newa” (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 63 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 2380) – Bielice k. Sochaczewa – S-125M „Newa” (rozformowany 31 grudnia 2011).

W 2001 roku do brygady dołączono 3 dywizjony z rozformowanej 4 Gdyńskiej Brygady Rakietowej OP:

• 21 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 1050) – Rzucewo k. Pucka – S-125M Newa (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 25 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 1068) – Bieszkowice k. Nowego Dworu Wejherowskiego – S-125M Newa (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 65 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 4646) – Gdynia – S-125M Newa (rozformowany 31 grudnia 2011).

W 2011 roku do brygady dołączono 2 dywizjony powstałe z rozformowanych dywizjonów 1 BROP:

• 34 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 3946) – Bytom – S-125 Newa SC;
• 35 Skwierzyński dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 3949) – Skwierzyna – S-125 Newa SC.

Na bazie rozformowanego 78 pułku rakietowego Obrony Powietrznej powstał:

• 36 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej – Mrzeżyno.

Stan na dzień 23 stycznia 2016 roku:

• 32 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej – Olszewnica Stara;
• 33 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej – Gdynia;
• 34 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej – Bytom;
• 35 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej – Skwierzyna;
• 36 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej – Mrzeżyno;
• 37 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej – Bielice;
• 38 dywizjon zabezpieczenia Obrony Powietrznej – Bielice.

Sprzęt bojowy

W skład wyposażenia wchodzą zmodernizowane zestawy rakietowe małego zasięgu S-125-SC Newa (SA-3D), a także przenośne zestawy rakietowe bliskiego zasięgu Strzała 2M (SA-7) oraz Grom. Dodatkowo, używany jest przeciwlotniczy zestaw rakietowy S-200 WE „WEGA” oraz stacje radiolokacyjne wczesnego powiadamiania. Brygada dysponuje także sprzętem artyleryjskim, który służy do osłony własnych pododdziałów.

Stan sprzętu bojowego na 2019 rok:

• przeciwlotniczy zestaw rakietowy MIM-104 Patriot;
• przeciwlotniczy zestaw rakietowy S-200 WE Wega;
• przeciwlotniczy zestaw rakietowy S-125 Newa SC;
• przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy Grom;
• armata przeciwlotnicza ZU-23-2;
• przeciwlotniczy system rakietowo-artyleryjski PSR-A Pilica;
• stanowisko dowodzenia naziemnymi środkami obrony powietrznej SAMOC (Surface-to-Air Operation Center) SDP-20.

Dowódcy brygady

• 9 sierpnia 1960 – 3 grudnia 1962 – płk Antoni Jaremko
• 4 grudnia 1962 – 10 listopada 1966 – płk Ryszard Sobierajski
• 15 grudnia 1966 – 2 maja 1976 – płk Henryk Kłoda
• 3 maja 1976 – 17 lipca 1981 – płk Janusz Potkański
• 18 lipca 1981 – 7 lutego 1985 – płk Edward Redwanz
• 8 lutego 1985 – 3 stycznia 1986 – płk Franciszek Żygis
• 4 stycznia 1986 – 25 marca 1986 – płk Józef Tracz
• 26 marca 1986 – 18 lutego 1989 – płk Adolf Pawluch
• 19 lutego 1989 – 28 lutego 1991 – płk Stanisław Kot
• 1 marca 1991 – 2000 – płk Stanisław Sobiechowski
• 2000 – 30 czerwca 2004 – płk Jacek Jasiński
• 1 lipca 2004 – 2010 – gen. bryg. Ryszard Szulich
• 1 września 2010 – 2015 – gen. bryg. Stefan Mordacz
• 2015 – 2020 – gen. bryg. Andrzej Dąbrowski
• 2020 – 2022 – gen. bryg. Kazimierz Dyński
• 3 stycznia 2022 – obecnie – gen. bryg. Sławomir Kojło

Tradycje

Brygada kontynuuje tradycje następujących jednostek:

• bateria dział zenitowych auto-mobilnych Armii gen. Józefa Hallera (1919–1920);
• dywizjon artylerii zenitowej (1920–1924);
• 1 pułk artylerii przeciwlotniczej im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego (1924–1939);
• 1 pułk artylerii przeciwlotniczej 1 Dywizji Pancernej (1942–1946);
• 3 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej (1944–1945);
• 86 pułk artylerii przeciwlotniczej (1945–1950);
• 9 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej Obszaru Kraju (1950–1962);
• 9 Dywizja Artylerii Obrony Powietrznej Kraju (1962–1967);
• 3 Łużycka Dywizja Artylerii Obrony Powietrznej Kraju (1967–1988);
• 3 Łużycka Brygada Artylerii Obrony Powietrznej Kraju (1988–1991).

Święto 3 BR OP przypada na dzień 8 października.

Przypisy

Linki zewnętrzne

Strona domowa 3. Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej

Historia 3. Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej