3 szkolny pułk czołgów – jednostka edukacyjna wojsk pancernych ludowego Wojska Polskiego.
Pułk został utworzony 7 maja 1944 roku na podstawie rozkazu nr 05 wydanego przez dowódcę Armii Polskiej w ZSRR. Jego fundamentem były kursy dla specjalistów czołgowych, które odbywały się przy 1 pułku czołgów. Zajęcia na tych kursach rozpoczęły się 15 czerwca 1943 roku, a pierwsza promocja oficerów miała miejsce we wrześniu 1943 roku. Wkrótce kursy przeniesiono do rejonu Sum. W związku z powstaniem 1 Korpusu Pancernego, dotychczasowe kursy specjalistyczne przekształcono w szkolny pułk czołgów z siedzibą w Berdyczowie. W wrześniu 1944 roku pułk wrócił do kraju, gdzie prowadził szkolenie w około 20 specjalnościach, obejmujących dowódców oraz załogi czołgów i dział pancernych wszystkich typów będących na uzbrojeniu ludowego WP.
Na dzień zakończenia wojny pułk liczył 2177 żołnierzy. W 1945 roku jednostka została przeniesiona do Modlina, gdzie po wojnie kontynuowała szkolenie czołgistów w warunkach pokojowych. W 1947 roku pułk otrzymał sztandar ufundowany przez mieszkańców ziemi płońskiej.
Skład etatowy
Dowództwo i sztab
1 batalion czołgów (mechaników-kierowców)
2 batalion czołgów (celowniczych)
3 batalion czołgów (strzelców-radiotelegrafistów)
4 batalion samochodów pancernych
Inne jednostki szkolne:
dywizjon artylerii
kompania łączności
kompania saperów
pluton chemiczny
batalion zabezpieczenia
Zgodnie z etatem pułk miał liczyć 550 żołnierzy, w tym 214 oficerów, 287 podoficerów i 49 szeregowców, a także 49 pracowników kontraktowych, natomiast stan zmienny wynosił 1850 kursantów.
Na uzbrojeniu pułku znajdowały się czołgi oraz inne pojazdy mechaniczne:
czołg IS – 1
czołgi T-34 – 26
czołgi T-70 – 14
działa samobieżne SU-76 – 3
działa samobieżne SU-85 – 5
działa samobieżne SU-152 – 2
działo samobieżne ISU-122 – 1
samochody pancerne BA-64 – 2
transportery opancerzone Mk-1 – 2
transportery opancerzone M-391 – 2
oraz sprzęt artyleryjski:
82 mm moździerze – 3
120 mm moździerze – 3
45 mm armaty ppanc – 3
76 mm armaty ppanc – 3
37 mm armaty plot – 3
wyrzutnie rakietowe M-8 – 2
Żołnierze pułku
Leszek Kozłowski
Edward Poradko
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 3, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek kawalerii, wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07419-4.