3 Syberyjski Korpus Armijny (ros. 3-й Сибирский армейский корпус; 3 Syb. KA) – to wyższy związek taktyczny Armii Imperium Rosyjskiego, który funkcjonował w latach 1900-1918.
Historia
Wojna rosyjsko-japońska
Korpus został utworzony w 1900 roku w Irkuckim Okręgu Wojskowym pod dowództwem generała lejtnanta Siergieja Mylowa. W trakcie wojny rosyjsko-japońskiej uczestniczył w bitwach nad rzeką Jalu, na przełęczy Motian, pod Liaoyang oraz pod Mukdenem. Razem z 1 Syberyjskim Korpusem Armijnym stanowił jedną z najaktywniejszych jednostek rosyjskich w czasie tego konfliktu.
Skład korpusu został ogłoszony w najwyższym rozkazie z 28 stycznia 1904 roku. Jego głównym zadaniem na początku wojny było zablokowanie lub spowolnienie japońskich sił desantowych z Korei, co miało umożliwić koncentrację pozostałych oddziałów armii mandżurskiej. 10 lutego 1904 roku Wschodnio-Syberyjskie Brygady Strzeleckie przekształcono w Wschodnio-Syberyjskie Dywizje Strzeleckie. Na początku lutego 1904 roku 3 Wschodnio-Syberyjska Brygada Strzelecka wspólnie z dywizjonem artylerii i kompanią saperów zbliżała się do rzeki Jalu, pełniąc rolę wschodniej awangardy. Od 28 lutego działały jako wschodni oddział. W połowie lutego 9 Pułk znajdował się już w Shahechi, a 11 i 12 Pułk w Fengcheng. 10 Pułk rozpoczął wycofywanie się z Kaizhou dopiero 22 lutego. Transbajkalska Brygada Kozacka była podstawą oddziału kawalerii dowodzonego przez generała dywizji Pawła Miszczenkę, do którego wchodziły również 1. Argunski i Ussurijski pułki kozackie, podlegający bezpośrednio namiestnikowi Jego Cesarskiej Mości na Dalekim Wschodzie. Na początku lutego, po uzyskaniu zezwolenia z Petersburga na przeprowadzenie rekonesansu w Korei, setki Kozaków rozpoczęły rozpoznanie wzdłuż szlaku z Ŭiju do Pjongjangu. 14 lutego stu Kozaków dotarło do Pjongjangu, który był już zajęty przez Japończyków. Jednak 12 lutego minister wojny Aleksiej Kuropatkin wysłał depeszę, w której wyraził swoje zaniepokojenie nadmiernym posunięciem do przodu i nakazał powrót do rzeki Jalu. 15 lutego Miszczenko rozpoczął wycofywanie. 26 lutego 4 i 9 Wschodnio-Syberyjskie Dywizje Strzeleckie zostały wyłączone z korpusu, a w ich miejsce włączono 1 Syberyjską Dywizję Piechoty, której pułki wciąż były w trakcie rozmieszczania.
I wojna światowa
Podczas I wojny światowej korpus działał na froncie północno-zachodnim, a od sierpnia 1915 roku na froncie zachodnim. W okresie od sierpnia 1914 roku do lutego 1916 roku wchodził w skład 10 Armii, od kwietnia do września 1916 roku w 4 Armii, a od listopada 1916 roku do grudnia 1917 roku w 2 Armii. Korpus zdobył uznanie dzięki bohaterskiej obronie Ełku (niem. Lyck) w lutym 1915 roku, co przyczyniło się do uratowania frontu północno-zachodniego przed upadkiem. Wykazał podobną determinację w kolejnych bitwach. Korpus został rozformowany na początku 1918 roku.
Struktura organizacyjna
Od 15 do 20 stycznia do 1 lipca 1904 roku
Piechota Armii Mandżurskiej:
- 3 Wschodnio-Syberyjska Dywizja Strzelecka (3 Wschodnio-Syberyjska Brygada Strzelecka, Kwantuński Rejon Umocniony, Port Arthur)
- 9 Wschodnio-Syberyjski pułk strzelecki
- 10 Wschodnio-Syberyjski pułk strzelecki (bataliony 1 i 2)
- 11 Wschodnio-Syberyjski pułk strzelecki (bataliony 1 i 2)
- 12 Wschodnio-Syberyjski pułk strzelecki (bataliony 1 i 2)
- Wschodnio-Syberyjski Strzelecki dywizjon artylerii (baterie 1, 2 i 3)
- 6 Wschodnio-Syberyjska Dywizja Strzelecka
Organizacja w 1914 roku:
- 7 Syberyjska Dywizja Piechoty
- 8 Syberyjska Dywizja Piechoty
- 3 Wschodniosyberyjski dywizjon haubic
- 5 Syberyjski batalion saperów
- 2 Syberyjska kompania telegraficzna
Korpus wchodził w skład armii:
- Armia Mandżurska (29 stycznia 1904 – 28 października 1904)
- 1 Armia Mandżurska (28 października 1904 – 1906)
- Irkucki Okręg Wojskowy (1900 – 1914)
- 10 Armii (2 sierpnia 1914 – 1 lutego 1916)
- 4 Armii (14 kwietnia – 1 września 1914)
- 2 Armii (27 listopada – grudzień 1917)
Dowódcy Korpusu:
- gen. lejtnant S.N. Mylow (sierpień 1900 – styczeń 1901)
- gen. lejtnant A.M. Stessel (styczeń 1904 – lipiec 1905)
- gen. lejtnant N.I. Iwanow (wrzesień – grudzień 1905)
- gen. lejtnant P.K. Rennenkampf (czerwiec – grudzień 1906)
- gen. lejtnant N.N. Fleischer (grudzień 1906 – lipiec 1907)
- gen. lejtnant J.A. Radkiewicz (czerwiec 1908 – 1912)
- gen. lejtnant W.J. Buchholz (wrzesień 1912 – kwiecień 1913)
- gen. piechoty W.P. Korniejew (kwiecień 1913 – kwiecień 1914)
- gen. piechoty J.A. Radkiewicz (sierpień 1914 – kwiecień 1915)
- gen. lejtnant W.O. Trofimow (kwiecień 1915 – kwiecień 1917)
- gen. lejtnant A.J. Redko (kwiecień – lipiec 1917)
- gen. piechoty K.A. Kandratowicz (lipiec – październik 1917)
- gen. lejtnant W.F. Dżynkowski (od października 1917)
Przypisy
Bibliografia
Mark Conrad: The Russian Army, 1914. 2001. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).
A.K. Zalesskij: I mirowaja wojna. Prawitieli i wojennaczalniki. wyd. WECZE Moskwa 2000.
Linki zewnętrzne
Opis korpusu na stronie internetowej regiment.ru