3 pułk ułanów (3 p.uł.) – jednostka kawalerii Wojska Polskiego.
Formowanie i działania
Pułk został utworzony w okresie od marca do czerwca 1944 roku w Trościańcu, w ZSRR, na podstawie rozkazu nr 0038 z 8 maja 1944. Jego barwy były zgodne z barwami 3 pułku Ułanów Śląskich, a uzbrojenie pochodziło z ZSRR.
Po przekroczeniu rzeki Bug, pułk wkroczył do Lublina, gdzie realizował zadania związane z ochroną PKWN. Brał również udział, podobnie jak 2 pułk ułanów, w likwidacji struktur polskiego państwa podziemnego oraz Armii Krajowej. Następnie pułk walczył na przyczółku warecko-magnuszewskim, przełamywał Wał Pomorski, uczestniczył w szarży pod Borujskiem, a później w operacji berlińskiej. 7 maja 1945 roku dotarł do Łaby, a 9 maja do Wandlitz. 15 maja przeszedł w stan pokojowy. Rozformowanie pułku miało miejsce w marcu 1947 roku.
Proporczyk na lance oraz mundur był w kolorach żółto-białych.
Dowódcy pułku
Pułkiem kierowało siedmiu oficerów:
- mjr Henryk Powiński (12 V – 4 IX 1944)
- ppłk Edward Pisula (2 IX – 6 X 1944)
- mjr Mikołaj Łukasz (6 X – 13 XI 1944)
- mjr Dymitr Gryn (p.o. 26 VI – 3 X 1944)
- mjr Edward Witkowski (20 X 1945 – 16 II 1946)
- ppłk / płk Bogumił Szumski (16 II – 14 IX 1946)
- ppłk Leon Lisowski (14 IX 1946 – 1947)
Sztandar pułku
Sztandar został ufundowany przez mieszkańców ziemi szczecińskiej i wręczony 20 października 1946 roku w Gryficach. Po rozformowaniu jednostki, sztandar został przekazany do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Krzysztof Mijakowski, Paweł Rozdżestwieński: 1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. Wielka księga kawalerii polskiej 1918–1939. Tom 1. Edipresse Polska SA, 2012. ISBN 978-83-7769-220-2.
Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. T. 3: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek kawalerii, wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07419-4.
Henryk Smaczny: Księga kawalerii polskiej 1914-1947. Warszawa: Przedsiębiorstwo zagraniczne TESCO, 1989. ISBN 83-00-02555-3. Brak numerów stron w książce.