3 Pułk Piechoty – jednostka piechoty Armii Księstwa Warszawskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Pułk został utworzony w grudniu 1806 roku, a jego dowódcą mianowano Feliksa Kretkowskiego, generała ziemskiego z okresu insurekcji kościuszkowskiej. W Łęczycy zorganizowano podstawy 9 pułku, a porucznik August Komorowski został głównym organizatorem pułkowej piechoty. Jednak z powodu problemów zdrowotnych, od połowy grudnia 1806 roku, szkolenie żołnierzy przejął major Wincenty Podczaski.
Rekruci pochodzili z powiatów brzezińskiego, gostyńskiego, łęczyckiego, orłowskiego oraz z miast Łęczyca i Łowicz. W 1808 roku pułk stacjonował w Warszawie, a do końca 1809 roku jego liczba żołnierzy wzrosła do 2647. Zgodnie z etatem z 1810 roku, pułk miał składać się z 27-osobowego sztabu oraz trzech batalionów piechoty, z których każdy liczył 6 kompanii. Sztaby batalionów miały zatrudniać 4 osoby, a każda kompania 136 żołnierzy, co dawało łączny etat 2487 żołnierzy. W rzeczywistości liczba żołnierzy była nieco niższa.
Na podstawie zarządzenia Napoleona z 17 maja 1811 roku, w Księstwie Warszawskim powstały trzy dywizje, w skład których wszedł również pułk wchodzący w skład 1 Dywizji.
W trakcie przygotowań do inwazji na Rosję w 1812 roku, pułk został włączony w struktury 16 Dywizji Józefa Zajączka z V Korpusu Wielkiej Armii księcia Józefa Poniatowskiego.
Po abdykacji Napoleona, car Aleksander I zgodził się na repatriację polskich oddziałów do kraju, które miały stanowić fundament do stworzenia Wojska Polskiego pod dowództwem wielkiego księcia Konstantego. 13 czerwca 1814 roku pułkowi przypisano miejsce koncentracji w Kaliszu.
Żołnierze pułku
Pułkiem dowodzili:
- płk Edward Żółtowski (od 2 marca 1807),
- płk Kalikst Zakrzewski (od 27 grudnia 1811),
- płk Ignacy Blumer (od 19 sierpnia 1812),
- płk Antoni Starorypiński (od 1813). Od 2 czerwca 1810 roku podpułkownik i dowódca 2 batalionu w 3 pp Księstwa Warszawskiego.
Walki pułku
Pułk uczestniczył w działaniach bojowych podczas pierwszej wojny polskiej w 1807 roku, wojny polsko-austriackiej, inwazji na Rosję w 1812 roku oraz kampanii w 1813 roku.
Bitwy i potyczki:
Przypisy
Bibliografia
Szymon Askenazy, Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807–1814. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie od wieku XI do roku 1960. T.3 od 1797 do 1814 roku. Warszawa: 1964.
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807–1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.