3 pułk artylerii lekkiej (3 pal) to jednostka artylerii lekkiej ludowego Wojska Polskiego.
Formowanie
Na podstawie rozkazu dziennego Nr 95 wydanego przez dowódcę 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR z dnia 27 grudnia 1943 roku, 6 stycznia 1944 roku w obozie sieleckim rozpoczęto formowanie 3 Pułku Artylerii Lekkiej, który stał się organiczną jednostką artylerii 3 Pomorskiej Dywizji Piechoty. Dnia 4 marca 1944 dowódca korpusu zlecił przekształcenie pułku na etat Nr 04/252. 26 marca tego samego roku w miejscowości Staroletewo żołnierze pułku przysięgli.
Skład etatowy
W skład pułku wchodziło:
- Dowództwo i sztab
- 3 dywizjony artylerii
- 2 baterie artylerii armat
- 1 bateria artylerii haubic
- bateria parkowa
Łączny stan etatowy pułku wynosił 1093 żołnierzy, w tym: 150 oficerów, 299 podoficerów i 644 kanonierów. Na wyposażeniu jednostki znajdowały się:
- 24 armaty 76 mm
- 12 haubic 122 mm
- 12 rusznic przeciwpancernych
- 108 samochodów
- 24 ciągniki
Walki pułku
Jednostka brała udział w bitwie pod Turzyskiem, wspierając natarcie oddziałów sowieckich, a także w walkach na przyczółku warecko-magnuszewskim (sierpień 1944) oraz czerniakowskim (16-22 września 1944). Po przeprowadzeniu w styczniu 1945 roku marszu-manewru z Warszawy do Bydgoszczy, pułk uczestniczył w działaniach mających na celu przełamanie Wału Pomorskiego (luty 1945) oraz w bitwie o Kołobrzeg (marzec 1945). W trakcie operacji berlińskiej oddział wspierał piechotę forsującą Odrę i Starą Odrę. W bitwie o Berlin pułk uczestniczył w walkach na zewnętrznym pierścieniu okrążenia stolicy III Rzeszy, w rejonie Ruppiner-Kanal, pod Kremmen i Flatow. Szlak bojowy zakończył po dotarciu do Konigsdorf i Biesenthal.
Pułk po wojnie
W maju 1945 roku pułk został przemianowany na 5 pułk artylerii lekkiej. Po zakończeniu działań wojennych dowództwo jednostki oraz II dywizjon stacjonowały w garnizonie Chełm, II dywizjon w Majdanku, a III dywizjon w Kraśniku. Dnia 3 stycznia 1946 jednostka otrzymała wyróżniającą nazwę „Kołobrzeski”.
Obsada personalna pułku
Dowódcy:
- mjr Curoczkin (6 I – 15 II 1944)
- ppłk Karol Łosicki (15 II – 20 IV 1944)
- ppłk Wiktor Dudaniec (od 20 IV 1945)
Zastępcy dowódcy ds. politycznych:
- por. Alfred Wiślicki
- por. Franciszek Mróz
- por. Mieczysław Kalita
Szefowie sztabu:
- kpt. Aleksander Kochniuk
- mjr Benjamin Nowak
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Część II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.