3. List Jana

Trzeci List św. Jana

Trzeci List św. Jana [3 J lub 3 Jan] to księga Nowego Testamentu, przypisywana apostołowi Janowi, który jest również autorem Ewangelii Jana. W liście autor określa siebie jako prezbiter (starszy). Wiele osób zajmujących się krytyką biblijną uważa, że ten list napisał ten sam autor, który stworzył Pierwszy i Drugi List Jana.

Nie ma jednoznacznych informacji na temat miejsca i czasu powstania Listu. Powszechnie przyjmuje się, że został napisany pod koniec I wieku w Efezie.

List ma charakter osobistej wiadomości, a jego adresatem jest „umiłowany Gajus”. Gajus jest wspomniany w kilku fragmentach Nowego Testamentu (Dz 19,29; 20,4; Rz 16,23; 1 Kor 1,14), jednak nie ma pewności, czy chodzi o tę samą osobę. Autor wyraża uznanie dla Gajusa oraz Demetriusza, stawiając ich w opozycji do Diotrefesa, który prawdopodobnie stał na czele innej wspólnoty i nie uznawał zwierzchności „starszego”.

Cel i przesłanie Listu

List kładzie nacisk na znaczenie miłości, traktowanej jako kluczowy element życia chrześcijańskiego, oraz ostrzega przed fałszywymi nauczycielami, co może odnosić się do wczesnych zwolenników gnostycyzmu.

Z uwagi na krótkość Listu, brak jest w najstarszej tradycji dowodów potwierdzających jego kanoniczność. Dopiero od końca IV wieku list ten został powszechnie uznany za kanoniczny. Wątpliwości dotyczące jego kanoniczności pojawiły się ponownie w okresie reformacji, kiedy to Marcin Luter przyznał mu niższą rangę kanoniczną.

Ważniejsze rękopisy i przekłady Listu

3 List Jana zachował się w kilku starożytnych rękopisach Nowego Testamentu. Spośród greckich wielkich kodeksów, kodeksy Synajski, Aleksandryjski oraz Watykański zawierają wszystkie trzy Listy Jana, natomiast Kodeks Efrema zachował 3 Jana 3-15 wraz z 1 Jana 1,1-4. Kodeks Bezy utracił fragmenty z greckim tekstem Listów Jana, zachowując jedynie łaciński tekst 3 Jana 11-15. W 26. wydaniu Nestle-Alanda wykorzystano także papirus 74 oraz kodeksy 025, 044, 048, 0251. W aparacie krytycznym NA27 uwzględnia minuskuły 33 i 1739, podczas gdy NA28 zrezygnowało z 0251, wprowadzając minuskuły 5, 81, 307, 436, 442, 642, 1175, 1243, 1448, 1611, 1735, 1852, 2344, 2492. Wśród starożytnych przekładów 3 List Jana zawierają Wulgata, przekład koptyjski w dialekcie saidzkim, przekład ormiański, Syro-Filoxena oraz etiopski przekład. Różnice pomiędzy greckimi kopiami Listu a jego przekładami są niewielkie i nie stwarzają większych trudności w odtworzeniu oryginalnego brzmienia tekstu.

Zobacz też

Warianty tekstowe 3. Listu Jana

Przypisy

Bibliografia

Jerzy Chmiel: Listy św. Jana. W: Wstęp do Nowego Testamentu. R. Rubinkiewicz (red.). Warszawa: Pallottinum, 1996, s. 512, seria: Wstęp do Pisma Świętego. ISBN 83-7014-266-4.

Oscar Cullmann: Zarys historii ksiąg Nowego Testamentu. (przeł.) W. Kowalska. Warszawa: PAX, 1968.

A. E. Brooke: A Critical and Exegetical Commentary on the Johannine Epistles. New York: C. Scribner’s Sons, 1912, seria: International Critical Commentary.