3. List do Koryntian
3. List do Koryntian to apokryficzny list, który jest przypisywany św. Pawłowi i w Kościele Ormiańskim uznawany jest za kanoniczny.
Utwór ten był nieznany w Europie aż do XVII wieku, kiedy to został odkryty dzięki przekładowi armeńskiemu. W XIX wieku natrafiono na przekład łaciński, a w XX wieku odkryto przekład koptyjski. W tym samym stuleciu odnaleziono również oryginalny tekst grecki, który nieznacznie różnił się od wersji funkcjonujących w Kościele Ormiańskim.
3. List do Koryntian był znany na wschodzie od starożytności. W IV wieku uznano go za kanoniczny przez część Kościołów wschodnich, w tym przez Syryjski Kościół Prawosławny, gdzie był wielokrotnie cytowany. W późniejszych wiekach większość Kościołów wschodnich usunęła ten list z kanonu. Obecnie jedynie Apostolski Kościół Ormiański uznaje go za kanoniczny.
Teologia
Teologia tego utworu jest dość prosta, ale wyraźnie ortodoksyjna i skierowana przeciwko gnostycyzmowi, adopcjonizmowi oraz doketyzmowi.
Jego antygnostycki charakter przyczynił się do ograniczonego rozpowszechnienia listu oraz do powstania niewielu rękopisów.
Autorstwo
Tożsamość autora oraz środowisko, w jakim powstał tekst, pozostają nieznane. Przyjmuje się, że utwór został napisany nie później niż w połowie II wieku. Początkowo istniał jako samodzielny tekst, a później włączono go do apokryficznych Dziejów Pawła.
Niektórzy badacze sądzą, że 3. List do Koryntian może być autentycznym dziełem św. Pawła.
List Koryntian do Pawła
List stanowi odpowiedź na List Koryntian do Pawła, w którym Kościół koryncki wyraża swoje zaniepokojenie naukami pewnych Szymona i Kleobiosa, którzy propagowali doketyzm. List został przekazany Pawłowi przez diakonów Treptosa i Eutychesa.
Przypisy
Bibliografia
Apokryfy Nowego Testamentu, t. 2, Apostołowie. Część 1, pod redakcją Marka Starowieyskiego, Kraków 2007, s. 418-450.