3 Korpus Obrony Powietrznej

3 Korpus Obrony Powietrznej (3 KOP) – to związek taktyczny Sił Powietrznych Rzeczypospolitej Polskiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Korpus został utworzony na podstawie Rozkazu Ministra Obrony Narodowej Nr 0054/org. z dnia 6 lipca 1957 roku oraz Rozkazu Dowódcy Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju Nr OO33/Org. z dnia 24 lipca 1957 roku jako 3 Korpus Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju.

Jego głównym zadaniem była obrona powietrzna terenów ziemi lubuskiej, Wielkopolski, Dolnego Śląska oraz Śląska Opolskiego. W skład korpusu weszły: cztery pułki lotnictwa myśliwskiego (3 plm, 38 plm, 45 plm i 62 plm), dwa pułki artylerii przeciwlotniczej (14 pa OPL i 98 pa OPL), dwa bataliony radiotechniczne (18 brtech i 22 brtech) oraz 6 baza zaopatrzenia technicznego. Dowództwo korpusu miało swoją siedzibę we Wrocławiu.

W kwietniu 1962 roku, po powołaniu Wojsk Obrony Powietrznej Kraju, zmieniono nazwę korpusu na 3 Korpus Obrony Powietrznej Kraju (3 KOPK). Obszar obrony korpusu rozszerzył się do 96 tys. km², obejmując Wielkopolskę, ziemię lubuską, Dolny Śląsk, Śląsk Opolski, Górny Śląsk i część Małopolski. W tym samym roku do korpusu dołączono nowe jednostki: 39. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego, 13 Dywizję Artylerii OPK, 85 pułk artylerii OPL oraz 90 pułk artylerii OPL, jak również 14 batalion radiotechniczny.

W 1990 roku, na mocy rozkazu Ministra ON, rozwiązano Wojska Obrony Powietrznej Kraju, tworząc w ich miejsce Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej (WLOP). W związku z tym 3 KOPK przyjął nową nazwę – 3 Korpus Obrony Powietrznej (3 KOP).

W 1996 roku korpus przejął jednostki ze Śląskiego Okręgu Wojskowego: 61 Brygadę Rakiet Przeciwlotniczych, 22 Polową Techniczną Bazę Przeciwlotniczą oraz wszystkie jednostki wojskowe 1 Korpusu Obrony Powietrznej.

W 1997 roku 3 KOP przeszedł kolejną reorganizację. Do 2 KOP przekazano: 3 Brygadę Rakietową OP, 1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego oraz 4 i 8 batalion radiotechniczny. Jednocześnie z 4 Korpusu Lotniczego przejęto: 7 Pułk Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego, 13 Pułk Lotnictwa Transportowego, 46 Polowe Warsztaty Lotnicze, 17 eskadrę lotniczą, 8 Pułk Zabezpieczenia oraz 14 składnicę sprzętu samochodowego. W 1998 roku rozformowano 26, a w 1999 roku 29 jednostek wojskowych i pododdziałów, w tym m.in. 3 i 17 eskadrę lotniczą w Wrocławiu i w Poznaniu, 7 Pułk Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego w Powidzu oraz 11 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego we Wrocławiu.

W 2000 roku przekształcono pułki lotnicze w eskadry i bazy lotnicze. Zgodnie z rozkazem Dowódcy WLOP z dnia 28.11.2000 roku rozformowano: 3 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego w Poznaniu, 10 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego w Łasku, 13 Pułk Lotnictwa Transportowego w Krakowie oraz 8 Pułk Zabezpieczenia w Poznaniu. W ich miejsce utworzono: 3 eskadrę lotnictwa taktycznego w Poznaniu, 10 eskadrę lotnictwa taktycznego w Łasku, które podporządkowano 2. Brygadzie Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu, oraz 13 eskadrę lotnictwa transportowego w Krakowie, 8 Bazę Lotniczą w Krakowie, 31 Bazę Lotniczą w Poznaniu i 32 Bazę Lotniczą w Łasku.

Korpus został rozformowany w 2007 roku.

Struktura organizacyjna

1957

Dowództwo 3 Korpusu Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju – Wrocław
3 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego – Wrocław (od 1967 przemianowany na 11 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego)
38 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego – Powidz
45 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego – Babimost
62 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego – Poznań
14 Samodzielny Pułk Artylerii OPL – Poznań
98 Samodzielny Pułk Artylerii OPL – Wrocław
18 Samodzielny batalion radiotechniczny – Poznań
22 Samodzielny batalion radiotechniczny – Wrocław
6 Baza zaopatrzenia technicznego – Kalisz.

1990

Dowództwo 3 Korpusu Obrony Powietrznej – Wrocław
11 pułk lotnictwa myśliwskiego – Wrocław
62 pułk lotnictwa myśliwskiego – Poznań
1 Brygada Artylerii OPK – Bytom
79 samodzielny pułk artylerii OPK – Poznań
3 Brygada Radiotechniczna – Wrocław
1 batalion zabezpieczenia
Baza Statków Powietrznych
52 Polowe Warsztaty Lotnicze
44 eskadra lotnicza
6 składnica sprzętu lotniczo-technicznego
3 Węzeł Łączności
8 Warsztaty Techniczne.

2002

Dowództwo 3 Korpusu Obrony Powietrznej – Wrocław
2 Brygada Lotnictwa Taktycznego – Poznań
3 eskadra lotnictwa taktycznego – Poznań
6 eskadra lotnictwa taktycznego – Powidz
7 eskadra lotnictwa taktycznego – Powidz
10 eskadra lotnictwa taktycznego – Łask
3 Brygada Radiotechniczna – Wrocław
1 Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej – Bytom
61 Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej – Skwierzyna
3 Batalion Radioelektroniczny – Sandomierz
3 Eskadra Lotnictwa Transportowego-Łącznikowego – Wrocław
13 Eskadra Lotnictwa Transportowego – Kraków
3 Węzeł Łączności – Wrocław

Uzbrojenie korpusu

W początkowych latach istnienia korpusu jego uzbrojenie stanowiły samoloty myśliwskie: Lim-1, Lim-2, MiG-15 oraz MiG-17. W latach 60. do uzbrojenia włączono samoloty myśliwskie MiG-19, MiG-21 oraz zestawy rakiet przeciwlotniczych S-75 Dźwina, S-75M Wołchow i S-125 Newa.

Dowódcy