3 Karpacki Batalion Ciężkich Karabinów Maszynowych
3 Baon CKM to oddział piechoty w składzie Polskich Sił Zbrojnych.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W 1941 roku, w ramach Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, zorganizowano samodzielną kompanię ciężkich karabinów maszynowych, której dowódcą został kapitan Malik Somchjanc, a zastępcą podporucznik Józef Wolański.
W maju 1942 roku kompania została wydzielona z Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich i podporządkowana dowódcy 2 Korpusu Strzelców.
Na mocy rozkazu Ldz. 2470/I/Tjn./42 dowódcy Wojska Polskiego na Środkowym Wschodzie z 27 maja 1942, z dniem 1 czerwca 1942, kompania została przekształcona w 1 batalion karabinów maszynowych. Do nowego batalionu włączono również jednostki PSZ w ZSRR, które ewakuowały się na Bliski Wschód. W skład batalionu weszły: batalion ckm 28 pp, kompanie ckm 19 i 21 pp oraz oddział ckm dywizjonu rozpoznawczego 11 DP. Batalion, w trakcie organizacji, był gospodarczo podporządkowany Dywizji Strzelców Karpackich. Zgodnie z rozkazem dowódcy WPŚW z 27 maja 1942 roku, na stanowisko dowódcy wyznaczono ppłk dypl. Tadeusza Skindera. Organizacja batalionu obejmowała:
- dowództwo batalionu,
- kompanię dowodzenia,
- cztery kompanie karabinów maszynowych,
- kompanię marszową,
- pluton łączności,
- czołówkę warsztatową.
1 batalion ckm powstał w obozie Beit Dżirdża, a jego etat ustalono na 37 oficerów i 841 żołnierzy.
29 sierpnia 1942 batalion otrzymał nazwę Karpackiego batalionu ckm. 5 września 1942 roku został przeniesiony do Qizil Ribat w Iraku. 12 września 1942 roku powołano Armię Polską na Wschodzie. Na podstawie rozkazu Ldz. 100/Tjn./42 dowódcy Armii Polskiej na Wschodzie z 12 października 1942 batalion został podporządkowany dowódcy Dywizji Strzelców Karpackich. W listopadzie 1942 Dywizja Strzelców Karpackich została przekształcona w 3 Dywizję Strzelców Karpackich, a batalion w 3 Karpacki batalion ciężkich karabinów maszynowych liczący 30 oficerów i 719 żołnierzy. Dowództwo batalionu objął ppłk dypl. piechoty Tadeusz Skinder.
Od 13 listopada do 4 grudnia 1942 roku dywizja przemieściła się do rejonu Mosul-Qaiyara, gdzie przejęła od hinduskiej 8 Dywizji Piechoty odpowiedzialność za obronę kierunku Rawanduz-Mosul, co oznaczało zabezpieczanie drogi z Persji do północno-wschodniego Iraku. W Mosulu stacjonował 3 baon ckm.
25 maja 1943 batalion jako jednostka administracyjna został przypisany do Kwatery Głównej 3 Dywizji Strzelców Karpackich.
4 lipca 1943 ppłk Skinder został mianowany zastępcą dowódcy 2 Brygady Strzelców Karpackich. 9 lipca 1943 roku dowódca armii powołał majora Antoniego Miedźwiedzia na stanowisko dowódcy baonu. Po zakończeniu działań bojowych, na przełomie lipca i sierpnia 1945 batalion został wyznaczony do pełnienia służby wartowniczej, wchodząc w skład Zgrupowania Brygadowego „Tobruk” Grupy „Straż” (Polish Guard Group). W lutym 1946 roku jednostka strzegła obozów jeńców niemieckich w rejonie Cesenatico.
Żołnierze batalionu
Dowódcy batalionu:
ppłk dypl. piech. Tadeusz Skinder (27 V 1942 – 4 VII 1943)
mjr / ppłk piech. Antoni Miedźwiedź (9 VII 1943 – 1947)
Zastępcy dowódcy:
mjr Melik Samochjanc (1 VI 1943 – V 1944)
mjr Artur Bronisław Dubeński (V 1944 – 1947)
Oficerowie:
por. Józef Tropaczyński
Przypisy
Bibliografia
Kronika 3 Dywizji Strzelców Karpackich Nr 1 za czas od 3 V 1942 do 10 XII 1943. [w:] Oddziałowe Kroniki i Dzienniki Działań, sygn. C.292 [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1943. [dostęp 2016-06-03].
Jakub Żak: Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2 Korpusu Polskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 978-83-7399-621-2.
Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939-1945 zeszyt nr 14. Londyn: 1973.
Mieczysław Młotek (red.): 3 Dywizja Strzelców Karpackich 1942-1947. Londyn: Zarząd Główny Związku Karpatczyków, 1978.
Tadeusz Panecki (red.): 2 Korpus Polski w bitwie o Monte Cassino z perspektywy półwiecza. Warszawa: Bellona, 1994. ISBN 83-11-08291-X.