3 Irkucka Syberyjska Dywizja Strzelecka

3 Irkucka Syberyjska Dywizja Strzelecka (ros. 3-я Иркутская Сибирская стрелковая дивизия) to związek taktyczny białych, który brał udział w wojnie domowej w Rosji.

Historia

Po zajęciu Irkucka przez oddziały białych oraz Korpus Czechosłowacki 11 lipca 1918 roku, płk. Peteris Grīviņš sformował Drużynę Irkucką. Składała się ona z trzech batalionów. Wkrótce potem jednostka ta trafiła na front, biorąc udział w intensywnych walkach wzdłuż Krygo-Bajkalskiej Linii Kolejowej oraz w okolicach wsi Tanchoj i Posolskaja, aż w końcu połączyła się z oddziałami atamana Grigorija M. Siemionowa. Na bazie Drużyny Irkuckiej powstała Dywizja Irkucka licząca od 4 do 5 tysięcy żołnierzy, składająca się z pułków: Irkuckiego, Bajkalskiego, Niżnieudińskiego i Chamardabańskiego. Oficjalna nazwa 3 Irkuckiej Syberyjskiej Dywizji Strzeleckiej została nadana 26 sierpnia 1918 roku, a pułki otrzymały numery od 9 do 12. Dowództwo dywizji objął ppłk Borys F. Uszakow, a funkcję szefa sztabu pełnił ppłk Siemionow. Jednostka weszła w skład I Średnio-Syberyjskiego Korpusu pod dowództwem ppłk. Anatolija N. Piepielajewa Armii Syberyjskiej gen. Aleksieja N. Griszyna-Ałmazowa. Wkrótce Dywizję przeniesiono do Jekaterynburga, skąd trafiła na front w rejonie wsi Bisert. Następnie brała udział w zajęciu Krasnoufimska oraz walczyła w okolicach wsi Szalia, nad rzeką Osą, i pod Sarapułem na południowym Uralu, gdzie poniosła znaczne straty. Resztki Dywizji weszły 3 października 1918 roku w skład II Stepowego Korpusu Syberyjskiego. Na początku stycznia 1919 roku Dywizję wsparły oddziały IV Wschodnio-Syberyjskiego Korpusu Armijnego. 26 marca 1919 roku stała się częścią IV Syberyjskiego Korpusu Armijnego. Na jej czele w początku kwietnia stanął płk Wasilij G. Osipow, a później gen. Wasilij A. Rakitin. Po zaciętych walkach we wschodniej Syberii, od marca 1920 roku, włączono ją do II Korpusu Armii Dalekowschodniej, a następnie przeszła na Zabajkale. W tym czasie wielu żołnierzy Dywizji wstąpiło do Azjatyckiej Dywizji Konnej gen. Romana von Ungern-Sternberga. Z pozostałych żołnierzy w regionie nadmorskim utworzono 3 Irkucki Pułk Strzelecki.

Skład organizacyjny

9 Irkucki Syberyjski Pułk Strzelecki – dowódca ppłk Wasilij G. Osipow, następnie ppłk Andriej A. Kaupin
10 Bajkalski Syberyjski Pułk Strzelecki – dowódca płk Nikołaj I. Kuchariew
11 Nieżnieudiński Syberyjski Pułk Strzelecki – dowódca kpt. Wasilij D. Bojarskow
12 (Chamardabański) Syberyjski Wierchnieudiński Pułk Strzelecki – dowódca kpt. Popow
3 Irkucki Syberyjski Strzelecki Dywizjon Artylerii – dowódca sztabskapitan Smolaninow
3 Syberyjski Dywizjon Inżynieryjny – dowódca sztabskapitan Bułygin
3 Kadrowy (Zapasowy) Pułk Przyfrontowy