3 grosze polskie (1826–1827)

3 grosze polskie to moneta trzygroszowa z okresu autonomii Królestwa Kongresowego, która została wybita na mocy zezwolenia cara Aleksandra I z 20 października 1818 roku. Zezwolenie to obejmowało między innymi emisję monet miedzianych o nominale 1 i 3 grosze, z dodatkowym napisem na rewersie „Z MIEDZI KRAIOWEY”. Moneta była produkowana w latach 1826 i 1827, zgodnie z systemem monetarnym opartym na grzywnie kolońskiej, a jej wycofanie z obiegu miało miejsce w lutym 1851 roku.

Moneta ta była wybita z otokiem, tak jak niektóre inne nominały Królestwa Polskiego z okresu autonomii, emitowane po 1819 lub po 1820 roku.

Awers

Na awersie umieszczono średni herb Królestwa Kongresowego, przedstawiający orła rosyjsko-polskiego – dwugłowego orła z trzema koronami, który w prawej łapie trzyma miecz i berło, a w lewej jabłko królewskie. Na jego piersi, na tle gronostajowego płaszcza, znajduje się tarcza herbowa z polskim orłem. Na dole, po obu stronach ogona orła, widnieje znak intendenta mennicy w Warszawie – I.B. (Jakuba Benika). Dookoła znajduje się wypukły otok.

Awers jest taki sam jak na monecie 3 grosze polskie (1819–1835).

Rewers

Na rewersie umieszczono nominał „3”, poniżej napis „GROSZE”, a pod nim „POLSKIE”. Na dole rewersu widnieje rok bicia: 1826 lub 1827, a wokół otokowo, w półkolu, znajduje się napis:

Dookoła znajduje się wypukły otok.

Opis

Moneta była bita w mennicy w Warszawie, wykonana z miedzi, na krążku o średnicy 25 mm i masie 8,57 grama, z otokiem i rantem ząbkowanym. Z raportów mennicy wynika, że w latach 1826 i 1827 w obieg wypuszczono około 1 065 030 sztuk. Dokładne określenie nakładu jest trudne, ponieważ w 1827 roku monetę bito równocześnie z 3 grosze polskie (1819–1835), a mennica raportowała jedynie liczbę wprowadzanych do obiegu monet konkretnego nominału, nie zaznaczając ich typu.

Stopień rzadkości poszczególnych roczników przedstawiono w tabeli:

W 1827 roku powrócono do bicia trzygroszówki według wzoru monety wprowadzonego w 1819 roku. W 1835 roku moneta została zastąpiona trzygroszówką polsko-rosyjską.

Moneta była bita w czasie panowania Mikołaja I, dlatego w numizmatyce rosyjskiej zalicza się ją do kategorii monet tego cara.

Nowe bicie

Istnieją również monety nowego bicia z 1857 roku, pochodzące z mennicy w Warszawie, dla obu roczników, przy czym dla 1827 roku istnieje nowe bicie z oznaczeniem intendenta F.H. zamiast I.B.