3 Front Białoruski (ros. 3-й Белорусский фронт) to związek operacyjno-strategiczny Armii Czerwonej, który posiadał kompetencje administracyjne i operacyjne na zachodnich obszarach ZSRR, działający w czasie wojny z Niemcami podczas II wojny światowej.
Front został utworzony 24 (19?) kwietnia 1944 roku, na podstawie frontu zachodniego, a jego rozformowanie miało miejsce 9 maja 1945 roku. Na jego bazie powstał Baranowicki Okręg Wojskowy ZSRR. Był to jeden z kluczowych frontów w walkach z Wehrmachtem podczas II wojny światowej.
Przebieg działań
Front rozwijał swoje działania na linii: Witebsk, Krasnoje, Bajewo, stawiając opór 3 Armii Pancernej Grupy Armii „Środek”.
Wojska frontu uczestniczyły w operacji Bagration od 23 czerwca do 31 lipca 1944 roku, wspólnie z 1 Frontem Nadbałtyckim oraz 1 i 2 Frontami Białoruskimi, co doprowadziło do wyzwolenia Witebska i Orszy. Następnie front kontynuował natarcie w kierunku na Mołodeczno, Wilno, Suwałki, biorąc udział w operacji wileńskiej i osiągając wschodnią granicę Prus Wschodnich. W styczniu 1945 roku, wraz z 2 Frontem Białoruskim, brał udział w operacjach: kowieńskiej, kłajpedzkiej oraz wschodniopruskiej. Rozbił grupę Armii Środek na trzy izolowane zgrupowania, które zostały zlikwidowane w marcu i kwietniu 1945 roku (13-16 marca w rejonie Braniewa, 6-9 kwietnia w rejonie Królewca, 13-25 kwietnia na Półwyspie Sambijskim). Zasadnicza część sił przeszła do odwodu Stawki Najwyższego Naczelnego Dowództwa.
Dowództwo Frontu
Dowódcy:
gen. armii Iwan Czerniachowski (24.04.1944 – 18.02.1945)
marszałek Aleksandr Wasilewski (20.02.1945 – 26.04.1945)
gen. Iwan Bagramian (od 26.04.1945 do rozformowania)
Członkowie Rady Wojennej:
gen. por. Wasilij Makarow (24.04.1944 – 15.08.1945)
Szefowie sztabu:
gen. por. Aleksandr Pokrowski (24.04.1944 – 23.08.1944)
Struktura organizacyjna
Pierwotnie front składał się z:
- 5 Armii
- 31 Armii
- 39 Armii
- 11 Gwardyjskiej Armii
- 5 Gwardyjskiej Armii Pancernej
- 1 Armii Lotniczej
- 2 Gwardyjskiego Korpusu Pancernego
- 6 Korpusu Zmechanizowanego
W późniejszym okresie w skład frontu wchodziły:
- 3 Armia
- 21 Armia
- 28 Armia
- 3 Gwardyjski Korpus Armijny – gen. mjr P. Aleksandrow
- 20 Korpus Armijny
- 128 Korpus Strzelecki – gen. mjr Paweł Baticki
- 33 Armia
- 43 Armia
- 48 Armia
- 50 Armia
- 2 Gwardyjska Armia
- 11 Gwardyjska Armia
- 5 Gwardyjska Armia Pancerna
- 3 Armia Lotnicza
- 2 Gwardyjski Korpus Pancerny
- 5 Samodzielny Korpus Artylerii Przełamania – gen. por. art. F. Saliczko i gen. mjr art. L. Aleksiejew
Przypisy
Bibliografia
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Robert Forczyk: Wojna pancerna na froncie wschodnim 1943-1945. Czerwony walec. Łódź: 2020. ISBN 978-83-7731-255-1.
Mała Encyklopedia Wojskowa MON 1967.