3 Dywizja Piechoty Morskiej „San Marco”

3 Dywizja Piechoty Morskiej „San Marco” (wł. 3 Divisione Fanteria di Marina „San Marco”) była jednostką wojskową Sił Zbrojnych RSI, działającą pod koniec II wojny światowej.

Historia

Po kapitulacji Włoch 8 września oraz utworzeniu Włoskiej Republiki Socjalnej 15 września 1943 roku, rozpoczęto formowanie jej sił zbrojnych. Niemcy zaakceptowali utworzenie czterech dywizji lądowych. Na koniec 1943 roku powstał oddział, który składał się z marynarzy z okrętów wojennych z Morza Egejskiego oraz około 400 Czarnych Koszul, przybyłych z okupowanej Grecji. Na tej bazie, na początku marca 1944 roku w Grafenwöhr w Niemczech, zorganizowano 3 Dywizję Piechoty Morskiej „San Marco”, która została nazwana na cześć patrona Wenecji. Jednostka ta składała się z dwóch pułków piechoty oraz pułku artylerii, a także pododdziałów wsparcia i służb. W jej skład weszło około 1,8 tysiąca ochotników z uznawanych za elitę oddziałów komandosów X Flotylli MAS. Wkrótce potem Czarne Koszule zostały przeniesione do 2 Dywizji Grenadierów „Littorio”.

28 listopada dowództwo dywizji objął gen. Aldo Princivalle. W okresie od 25 marca do 5 kwietnia 1944 roku, dywizja licząca około 14 tysięcy żołnierzy, wróciła do Włoch. Na koniec czerwca przeniesiono ją do Ligurii, gdzie, obok 4 Dywizji Alpejskiej „Monterosa”, miała bronić wybrzeża na odcinku od Arenzano do Zatoki Berta przed przewidywanym desantem morskim wojsk alianckich. W tym okresie dowództwu dywizji podporządkowano lokalne baterie ciężkiej artylerii morskiej. W związku z konfliktami z Niemcami, nowym dowódcą w sierpniu został gen. Amilcare Farina. Morale żołnierzy włoskich było wówczas niskie, a przypadki dezercji stawały się coraz powszechniejsze. Niemcy planowali skierować dywizję na front, jednak sprzeciwił się temu gen. Farina. Próbował poprawić sytuację w dywizji poprzez skazywanie dezerterów na podstawie wyroków trybunałów polowych, jednak bezskutecznie. Drugim poważnym problemem były ataki partyzantów na transporty oraz małe grupy żołnierzy, które wpadały w zasadzki, co przyniosło straty rzędu około 2 tysięcy ludzi.

W sierpniu 1944 roku, gdy większość dywizji pozostała na dotychczasowych pozycjach, II/6 pułku piechoty morskiej oraz III/5 pułku piechoty morskiej przeniesiono na linię Gotów. W połowie listopada pozycje II/6 pułku zostały zaatakowane przez oddziały amerykańskiej 92 Dywizji Piechoty, jednak udało się je odeprzeć. Batalion ten został następnie rozmieszczony w rejonie wsi Bargo-Gallicano, gdzie pozostał do końca kwietnia 1945 roku. Pozycje III Batalionu 5 Pułku były zaatakowane w lutym 1945 roku, ale udało się je obronić przy wsparciu czterech niemieckich niszczycieli czołgów Marder. Batalion ten również utrzymał się do końca kwietnia. Pozostałe siły dywizji 24 kwietnia rozpoczęły wycofywanie na linię Ticino-Pad, docierając do Mede. Tam 29 kwietnia Włosi poddali się wojskom alianckim.