3 Dywizja – związek taktyczny Księstwa Warszawskiego
Formowanie i zmiany organizacyjne
Od 26 stycznia 1807 roku istniała jako Legia Poznańska. W jej organizacji utworzono osiem batalionów w departamencie poznańskim oraz cztery w bydgoskim. Wkrótce jednak liczba batalionów została zredukowana do ośmiu.
Barwy Legii obejmowały: kołnierz wyłogi, lampasy, wypustki w kolorze białym oraz żółte guziki.
4 czerwca 1807 roku minister wojny, Józef Poniatowski, wydał rozporządzenie wprowadzające nową numerację jednostek. Pułki otrzymały numery od 9 do 12.
W 1808 roku przeprowadzono reorganizację Legii, przekształcając ją w 3 Dywizję. Jej dowódcą został dotychczasowy komendant Legii Poznańskiej, gen. Jan Henryk Dąbrowski.
10 maja 1808 roku Napoleon na mocy umowy w Bajonnie przyjął na francuski żołd 8-tysięczną tzw. Dywizję Polską, do której przypisano 4, 7 i 9 pułki piechoty. 14 sierpnia 1808 roku 9 pułk piechoty pod dowództwem Antoniego Sułkowskiego z dywizji gen. Dąbrowskiego wymaszerował z Łowicza do Hiszpanii.
Na koniec sierpnia 1808 roku do Gdańska skierowano 10 pułk piechoty Antoniego Downarowicza ze Wschowy oraz 11 pułk piechoty Stanisława Mielżyńskiego z Poznania, pozostawiając ich jednostki w Łęczycy. 8 września wyruszył 12 pułk piechoty ks. Ponińskiego z Rawicza do Toruń. 5 pułk strzelców konnych kierowany przez Kazimierza Turno, który pełnił służbę nad Pilicą, w okolicach Pyzdr i pod Warszawą, w październiku został wysłany nad Niemen, natomiast 6 pułk ułanów pod dowództwem Dominika Dziewanowskiego przemieścił się z Łabiszyna do Toruń. W tej sytuacji gen. Jan Henryk Dąbrowski pozostał „generałem bez wojska”. Na jego prośbę ks. Józef Poniatowski udzielił mu urlopu.
Struktura organizacyjna w 1808
Po reorganizacji i zmianach kadrowych, stan dywizji w połowie 1808 roku przedstawiał się następująco:
Dowództwo:
dowódca dywizji – gen. Jan Henryk Dąbrowski (urlop bezterminowy)
major dywizji – płk Maurycy Hauke
szef sztabu – płk Czesław Pakosz
dowódcy brygad: gen. Michał Sokolnicki, gen. Michał Grabowski
adiutant dowódcy – ppłk Antoni Cedrowski
naczelny urzędnik zdrowia – Puchalski
Oddziały:
- 9 pułk piechoty
- 10 pułk piechoty
- 11 pułk piechoty
- 12 pułk piechoty
- 5 pułk strzelców konnych
- 6 pułk ułanów
- 3 batalion artylerii pieszej
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Tadeusz Korzon, Bronisław Gembarzewski, Jadwiga Rogowa: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. Poznań: „Kurpisz”, 2003. ISBN 83-88841-52-1.
Bronisław Gembarzewski, Szymon Askenazy: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807–1814. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
Marian Krwawicz, Gabryjel Zych: Wypisy źródłowe do historii polskiej sztuki wojennej. Polska sztuka wojenna w latach 1796-1815. Zeszyt jedenasty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1955.
Marian Kukiel: Zarys historii wojskowości w Polsce. London: Puls, 1993. ISBN 0-907587-99-2.
Ryszard Morawski, Henryk Wielecki: Wojsko Księstwa Warszawskiego. Generalicja i sztaby. Warszawa: Wydawnictwo Belona, 1996. ISBN 83-11-08511-0.
Jan Pachoński: Generał Jan Henryk Dąbrowski 1755-1818. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1981. ISBN 83-11-07252-3.
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
Wiesław Wróblewski: Działania militarne w Wielkopolsce i na Ziemi Lubuskiej. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny AON. Departament Systemu Obronnego MON, 2002. ISBN 83-88329-25-1.
Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807-1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.