3 Łużycka Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej (3 DAPlot) to jednostka taktyczna artylerii przeciwlotniczej ludowego Wojska Polskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Rozpoczęcie formowania jednostki miało miejsce 15 sierpnia 1944 roku w Głusku pod Lublinem. 15 października tego samego roku oddziały dywizji złożyły przysięgę. Do końca II wojny światowej dywizja była częścią 2 Armii WP.
22 maja 1945 roku dywizja dotarła do garnizonu w Lesznie, gdzie zajęła Koszary im. Tadeusza Kościuszki, wcześniej będące siedzibą 55 Poznańskiego Pułku Piechoty, oraz Koszary im. Bartosza Głowackiego, które należały do 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich. Po rozformowaniu 2 Armii, dywizja weszła w skład Poznańskiego Okręgu Wojskowego. We wrześniu 1945 roku dywizja została przekształcona w 86 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej.
W 1950 roku z pułku powstała 9 Dywizja Artylerii Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju. W 1962 roku w Siłach Zbrojnych PRL wprowadzono nowy rodzaj sił zbrojnych – Wojska Obrony Powietrznej Kraju. W efekcie dywizja została przemianowana na 9 Dywizję Artylerii OPK. W 1967 roku dywizja zyskała nową nazwę – 3 Łużycka Dywizja Artylerii OPK, a w 1988 roku przekształcono ją w 3 Łużycką Brygadę Artylerii OPK. W 1990 roku, w związku z fuzją WOPK z Wojskami Lotniczymi, brygada otrzymała nazwę 3 Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej.
Struktura organizacyjna
- dowództwo
- bateria dowodzenia
- pluton łączności
- pluton rozpoznania
- pluton radiowy
- trzy pułki artylerii przeciwlotniczej małego kalibru:
- 61 pułk artylerii przeciwlotniczej
- 66 pułk artylerii przeciwlotniczej
- 69 pułk artylerii przeciwlotniczej
- cztery baterie artylerii
- kompania wkm plot
- warsztat techniczno-artyleryjski
- jeden pułk artylerii przeciwlotniczej średniego kalibru:
- 75 pułk artylerii przeciwlotniczej
- cztery baterie artylerii
- pluton zaopatrzenia bojowego
- warsztat techniczno-artyleryjski
- park artyleryjski
- warsztat remontu sprzętu artyleryjskiego
- warsztat remontu samochodów
- kwatermistrzostwo
Dywizja miała etatowo 2337 żołnierzy.
Uzbrojenie zasadnicze
- 16 armat przeciwlotniczych kal. 85 mm,
- 72 armaty przeciwlotnicze kal. 37 mm,
- 52 wkm kal. 12,7 mm.
Marsze i działania bojowe
Upamiętnienie
W Jeleniej Górze, w pobliżu Pałacu Paulinum, powstała ulica III Łużyckiej Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Krzysztof Handke: Kalendarium Garnizonu Leszczyńskiego 1920-2000. Leszno: Wydawnictwo Instytutu im. gen. Stefana „Grota” Roweckiego, 2003. ISBN 83-913624-5-0.
Krzysztof Handke, Zarys historii wojennej 3 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej 1944-1945, Stowarzyszenie Oficerów Rezerwy 69 Leszczyńskiego Pułku Przeciwlotniczego im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” i garnizonu Leszno, Leszno 2009, ISBN 978-83-928739-1-4.
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Paweł Piotrowski, Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945-1956, Warszawa 2003.
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Stanisław Stąpor (red.): Organizacja i działania bojowe ludowego Wojska Polskiego w latach 1943-1945. Szkolenie, przegrupowania i działania bojowe 2 Armii WP. Wybór materiałów źródłowych. Tom III. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii, Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.