M5 (3-inch Gun M5)
M5 (3-inch Gun M5) to holowana armata przeciwpancerna o kalibrze 76,2 mm (3 cale), wyprodukowana w Stanach Zjednoczonych i używana przez US Army w ograniczonym zakresie podczas II wojny światowej.
Prace nad projektem rozpoczęły się w 1940 roku. Działo było opracowywane w celu zastąpienia armaty 37-mm M3, której kaliber nie wystarczał do skutecznej penetracji pancerza ówczesnych niemieckich czołgów. W celu przyspieszenia procesu rozwojowego wykorzystano istniejące elementy konstrukcyjne: lufę prototypowej armaty przeciwlotniczej T9 oraz łoże, oporopowrotnik i zamek z haubicy M101. Prototyp, oznaczony jako T10, został ukończony we wrześniu 1941 roku. Produkcja seryjna miała miejsce w latach 1942–1944, a łączna liczba wyprodukowanych egzemplarzy wyniosła około 2500, w tym 250 w 1942 roku, 1250 w 1943 roku oraz 1000 w 1944 roku.
Pierwsze egzemplarze dotarły do oddziałów frontowych w 1943 roku, przed rozpoczęciem kampanii włoskiej, gdzie miały swoje pierwsze starcia bojowe. Działa były również używane na froncie zachodnim, m.in. podczas ofensywy w Ardenach. Były one wyłącznie na wyposażeniu batalionów niszczycieli czołgów, a do ich holowania najczęściej stosowano pojazdy M3 Half-Track. Działa te wykazały zadowalającą skuteczność w walce z bronią pancerną, jednak ich niska mobilność przyczyniła się do znacznych strat wśród załóg, zwłaszcza w porównaniu do równolegle używanych dział samobieżnych M10.
Bezpośrednio po zakończeniu wojny w 1945 roku działa zostały wycofane ze służby. Od 1953 roku niektóre egzemplarze znajdują się w wyposażeniu prezydenckiej baterii salutowej (Presidential Salute Battery), gdzie wykorzystywane są w celach ceremonialnych, do oddawania salw honorowych.
Uwagi
Przypisy