2WLs40 i 2WLs50
Wąskotorowe lokomotywy spalinowe 2WLs40 i 2WLs50 to polskie maszyny przeznaczone dla górnictwa i przemysłu, które były produkowane w latach 1954–1975 przez ZNTK Poznań. Charakteryzują się one torami o szerokości od 750 do 900 mm, a ich główną różnicą jest zastosowanie silników wysokoprężnych o mocy odpowiednio 40 i 50 KM.
Historia i opis
Lokomotywa 2WLs40 została zaprojektowana przez Biuro Techniczne Fabryki Lokomotyw (Fablok) w Chrzanowie w jesieni 1954 roku. Jest to wersja pochodna lokomotywy WLs40, przystosowana do toru o szerokości 750 mm. W porównaniu do swojego poprzednika, zachowała te same zespoły mechaniczne oraz ogólną konstrukcję, jednak miała większe wymiary z uwagi na większą skrajnię. Zmiany obejmowały także nowy wygląd, z obudową silnika oraz powiększoną budką maszynisty w formie prostopadłościanu. Rozstaw osi zwiększono o 20 cm, a długość całkowita lokomotywy wynosiła 4180 mm, natomiast bez sprzęgów 3760 mm.
W pierwszej wersji 2WLs40 zastosowano silnik wysokoprężny S-64L, o nominalnej mocy 40 KM, produkowany przez Wytwórnię Silników Wysokoprężnych w Andrychowie. Silnik był chłodzony cieczą, miał średnicę cylindra wynoszącą 110 mm oraz skok tłoka 160 mm. Osiągał moc nominalną przy 1000 obr./min, a maksymalna moc wynosiła 44 KM. Silnik współpracował z czterobiegową skrzynią mechaniczną L8, będącą rozwinięciem licencyjnej przekładni Deutz. Napęd przenoszono na koła tylnej osi za pomocą ślepego wału z korbami Halla i korbowodami, a na przednią oś poprzez wiązary. Lokomotywa była wyposażona w dzwon sygnałowy oraz gwizdak spalinowy. Oznaczenie fabryczne 2WLs40 oznacza „Wąskotorową Lokomotywę spalinową” o mocy 40 KM, a liczba 2 wskazuje na wersję na szerszy tor.
Po prototypie z 1954 roku, lokomotywy 2WLs40 zaczęto produkować seryjnie w ZNTK Poznań od 1957 roku. W 1960 roku wprowadzono równolegle wersję 2WLs50 z mocniejszym silnikiem S-324HL o mocy 50 KM. Ten silnik również był chłodzony cieczą, miał średnicę cylindra 120 mm oraz skok tłoka 160 mm. Osiągał moc nominalną przy 1200 obr./min, a maksymalnie 54 KM.
Produkcja i eksploatacja
Według literatury, w latach 1954–1975 wyprodukowano 47 egzemplarzy lokomotyw 2WLs40 oraz 153 egzemplarze 2WLs50. Ze względu na braki i nieścisłości w dokumentacji, informacje te mogą być jednak niepewne, gdyż lokomotywy te miały numery fabryczne pokrywające się z WLs40/50, co mogło prowadzić do pomyłek.
Podstawowym modelem była lokomotywa na tor o szerokości 750 mm, jednak produkowano również wersje na tor 785 mm, na zamówienie kolei górnośląskich. Lokomotywy te były przede wszystkim wykorzystywane w kopalniach węgla kamiennego do transportu na powierzchni, a rzadziej w hutach, cukrowniach, kamieniołomach i innych zakładach. Zrealizowano także przynajmniej 11 lokomotyw na tor 900 mm, z czego trzy trafiły do Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie.
Zobacz też
Lista lokomotyw spalinowych eksploatowanych w Polsce
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Bogdan Pokropiński: Lokomotywy spalinowe produkcji polskiej. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2009. ISBN 978-83-206-1731-3. OCLC 751021126.
Krzysztof Zintel. Wąskotorowe lokomotywy spalinowe budowane w ZNTK Poznań. „Świat Kolei”. nr 2/1999, 1999.