29 Dywizja Grenadierów SS (1 włoska)

29 Dywizja Grenadierów SS (1 włoska) (niem. 29 Waffen-Grenadier-Division der SS (italienische nr 1)) to ochotnicza jednostka wojskowa Waffen-SS, składająca się z Włochów, która została utworzona pod koniec II wojny światowej.

Geneza

Po kapitulacji Włoch 8 września 1943 roku, w północnej części kraju utworzono marionetkowe państwo faszystowskie, znane jako Włoska Republika Socjalna (tzw. Republika Salo), na czele którego stanął Benito Mussolini, uwolniony z niewoli. Oprócz regularnych sił zbrojnych, władze republiki postanowiły stworzyć włoską jednostkę w ramach Waffen-SS. W wrześniu 1943 roku Reichshührer SS, Heinrich Himmler, zaproponował pomysł powołania takiej jednostki. Do grudnia 1943 roku zgłosiło się około 15 tysięcy ochotników, z których utworzono Legion Włoski SS (Legione SS Italiana). W marcu 1944 roku jednostka została przekształcona w 1 Italienische Freiwilligen Sturmbrigade (1a Brigata d’Assalto), w czerwcu przebranżowiono ją na 1 Sturmbrigade Italienische Freiwilligen-Legion, a we wrześniu na 9 Waffen-Grenadier-Brigade der SS (italienische Nr. 1).

Dzieje dywizji

29 Dywizja Grenadierów SS (włoska nr 1) została utworzona 10 lutego 1945 roku. Numer dywizji nadano 9 marca, po rozwiązaniu 29 Dywizji Grenadierów SS (rosyjskiej nr 1), złożonej z żołnierzy Rosyjskiej Wyzwoleńczej Armii Ludowej (RONA), dowodzonych przez Bronisława W. Kaminskiego. Jednostka składała się z dwóch pułków: 81 i 82 Pułku Grenadierów SS (każdy z dwóch batalionów piechoty), 29 Pułku Artylerii SS, Batalionu Grenadierów SS „Dębica” (powstałego na bazie Batalionu SS „Dębica”), Batalionu Grenadierów „Vendetta” (stworzonego na bazie Batalionu SS „Vendetta”), dywizjonu przeciwpancernego, kompanii saperów i kompanii zwiadowczej. Całkowita liczba żołnierzy wynosiła około 15 tysięcy. Szkolenie wojskowe odbyło się w Niemczech, po czym jednostka wróciła do Włoch.

Przez większość czasu swojej służby dywizja pełniła głównie zadania przeciwpartyzanckie oraz antydywersyjne. Żołnierze byli niezwykle brutalni w działaniach przeciwko partyzantom. Pod koniec wojny, dywizja wchłonęła część zdezorganizowanych oddziałów armii Republiki Salo. Niemcy planowali wzmocnienie jej nowymi niemieckimi i włoskimi rekrutami, jednak te plany nie zostały zrealizowane. 30 kwietnia 1945 roku, w rejonie Gorgonzoli w Lombardii, część dywizji poddała się Amerykanom. Pozostali Włosi mieli znacznie mniej szczęścia; większość z tych, którzy dostali się w ręce partyzantów, została zamordowana.

Umundurowanie i uzbrojenie

Godłem Dywizji był biały orzeł trzymający w szponach fascio, symbol Włoskiej Republiki Socjalnej. Mimo przynależności do Waffen-SS, żołnierze dywizji nie nosili standardowego umundurowania tej formacji. W większości nosili włoskie mundury z czerwonymi patkami na kołnierzu, podobnym kroju do mundurów Waffen-SS, z stylizowanymi trupimi główkami na otokach czapek oraz godłem Republiki Salo na czapce i lewym rękawie. Tylko oficerowie mieli prawo do noszenia standardowego umundurowania polowego Waffen-SS, ale z dystynkcjami i odznakami typowymi dla włoskiej jednostki. Żołnierze Batalionów „Dębica” i „Vendetta”, wchodzących w skład dywizji, od jesieni 1944 roku mieli prawo do noszenia czarnych patek z trzema strzałami przecinającymi koło. Używano włoskich hełmów M33 w kolorze zielono-szarym, z białą tarczą z runami sig po lewej stronie oraz tarczą w barwach narodowych z czarnym orłem i fascio po prawej. Niektórzy żołnierze nosili niemieckie hełmy M1942, a podstawowym uzbrojeniem strzeleckim były włoskie karabiny Carcano Mod. 38.

Dowódcy

SS-Brigadeführer Peter Hansen (13 listopada 1943 – marzec 1944)

SS-Obergruppenführer Karl Wolff (marzec 1944 – wrzesień 1944)

SS-Brigadeführer Piero Mannelli (wrzesień 1944)

SS-Brigadeführer Christian Hansen (wrzesień 1944 – październik 1944)

SS-Standartenführer Gustav Lombard (październik 1944 – listopad 1944)

SS-Standartenführer Constantin Heldmann (listopad 1944 – styczeń 1945)

SS-Oberführer Ernst Tzschoppe (styczeń 1945 – 30 kwietnia 1945)

Inspektorem włoskich oddziałów Waffen-SS był SS-Brigadeführer Piero Mannelli.

Skład organizacyjny