28 pułk piechoty
28 pułk piechoty (28 pp) był jednostką piechoty ludowego Wojska Polskiego.
Pułk został utworzony w okolicach Białegostoku na podstawie rozkazu nr 16 Naczelnego Dowództwa WP z 3 września 1944 roku, przy użyciu sowieckiego etatu pułku strzeleckiego nr 04/501. Uroczystość zaprzysiężenia miała miejsce 29 października 1944 roku w Hryniewiczach.
Jednostka ta wchodziła w skład 9 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty. Po zakończeniu wojny stacjonowała w Przemyślu.
Struktura organizacyjna
- dowództwo i sztab
- 3 bataliony piechoty
- kompanie: dwie fizylierów, przeciwpancerna, rusznic ppanc, łączności, sanitarna, transportowa
- baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
- plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony pchem, żandarmerii
Stan etatowy jednostki wynosił 2915 żołnierzy, w tym 276 oficerów, 872 podoficerów i 1765 szeregowców.
Zgodnie z etatem, pułk miał w swoim wyposażeniu 162 rkm, 54 ckm, 66 rusznic ppanc, 12 armat ppanc 45 mm, 4 armaty 76 mm, 18 moździerzy 50 mm, 27 moździerzy 82 mm oraz 8 moździerzy 120 mm.
Działania bojowe
Od momentu sformowania aż do zakończenia wojny, pułk działał w ramach 9 Dywizji Piechoty. Forsując Nysę, zdobył przyczółek na wyspie, a następnie uczestniczył w walkach o Rothenburg oraz pod Niską. W trakcie starć z niemieckimi wojskami pancernymi z południa, pułk przyczynił się do uwolnienia sił 9 DP z okrążenia pod Kuckau. W operacji praskiej walczył o Strauchbauer, Prietitz oraz Elstra. 8 maja przekroczył Łabę, zdobywając przyczółek w rejonie Pötzscha. Działania zakończył pod Huntirov-Dobrna na wschód od Děčína. Do jesieni 1947 roku brał udział w zwalczaniu sił UPA na Rzeszowszczyźnie.
Żołnierze pułku
Dowódcy pułku:
- płk Witold Popko (23 września 1944 – 27 kwietnia 1945)
- mjr Aleksander Wygnański (od 27 kwietnia 1945)
- mjr Adam Szczybalski – 1949
Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari:
- ppor. Henryk Andrasiak
- por. Zenon Kratki
- płk Witold Popko
- por. Piotr Sokołowski
- por. Tadeusz Wienc
Upamiętnienia
28 czerwca 2016 roku w Kniażycach odsłonięto pomnik upamiętniający 31 żołnierzy i oficerów z 28 pułku piechoty oraz 17 cywili, którzy zostali zamordowani przez UPA w okresie od czerwca do września 1946 roku.
29 lipca 2022 roku w Jaworniku Ruskim odbył się uroczysty pogrzeb odnalezionych szczątków 14 żołnierzy 28 pułku, którzy zostali wzięci do niewoli 24 lipca 1946 roku i zamordowani przez członków UPA.
Przypisy
Bibliografia
Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Edmund Ginalski: Byliśmy za Łabą. Z dziejów 28 pułku piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1964.
Marian Dołomisiewicz: Historia 9 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty. Rzeszów: 1970.