26 Rothenburski Pułk Artylerii Przeciwlotniczej (26 paplot) to jednostka artylerii przeciwlotniczej ludowego Wojska Polskiego.
Historia pułku
26 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej został utworzony na mocy rozkazu nr 00127 wydanego przez dowódcę Armii Polskiej w ZSRR w dniu 4 lipca 1944 roku we wsi Łysa Góra w pobliżu Berdyczowa. Od 28 sierpnia 1944 roku formowanie pułku kontynuowano w rejonie Chełma jako jednostki artylerii przeciwlotniczej małego kalibru.
Przysięgę wojskową żołnierze pułku złożyli 29 października 1944 roku w okolicach Chełma.
Pułk wchodził w skład 1 Drezdeńskiego Korpusu Pancernego, który był częścią Odwodu Naczelnego Dowództwa WP, a następnie został przydzielony do 2 Armii WP.
Pierwszym zadaniem bojowym pułku była obrona przeciwlotnicza Chełma oraz sztabu 1 KPanc. Na początku lutego 1945 roku pułk przeszedł z Chełma do Rembertowa pod Warszawą, gdzie skoncentrował się 18 lutego. Następnie został przeniesiony do Myśliborza, a później do Brzezinki pod Oleśnicą. 9 kwietnia zgrupował się w Bolesławcu, gdzie miał za zadanie osłaniać jednostki 1 KPanc.
15 kwietnia 1945 roku pułk zaangażował się w operację berlińską. Osłaniał przeprawy przez Nysę Łużycką oraz przemarsz głównej kolumny sił 1 KPanc. 18 kwietnia odpierał ataki lotnictwa niemieckiego na przeprawę w rejonie Geheege, niszcząc 6 samolotów. W kolejnych dniach zapewniał osłonę wojskom w rejonie Niesky i Budziszyna, a od 22 do 23 kwietnia ścigał Niemców w kierunku Budziszyna i Drezna. 24 kwietnia pułk został przesunięty do rejonu Grosswelka, gdzie toczył walki z lotnictwem nieprzyjaciela, strącając 3 samoloty szturmowe. Pozostawiając 1 baterię w dotychczasowym rejonie, pozostałe siły przegrupowały się do miejscowości Luga, gdzie kontynuowały walkę z niemieckim lotnictwem, strącając 2 samoloty. W okresie od 26 kwietnia do 5 maja pułk stoczył walki z lotnictwem przeciwnika w rejonie Neudorf oraz Gross Särchen.
W czasie operacji praskiej 5 maja pułk dotarł do Truppen, a następnie, osłaniając jednostki 1 KPanc, przemieszczał się w kierunku Neustadt, Česká Kamenice i Mielnik.
Szlak bojowy zakończył 10 maja 1945 roku w Mielniku.
W trakcie działań bojowych pułk strącił 14 samolotów nieprzyjaciela.
Po wojnie jednostka została dyslokowana do Piwonic pod Kaliszem, gdzie we wrześniu 1945 roku została rozformowana.
Obsada personalna pułku
Obsada personalna 26 paplot:
Dowódcy pułku:
płk Semen Dziemieszkiewicz (od 29 VII 1944)
Zastępcy dowódcy pułku do spraw liniowych:
ppłk Aleksander Iliaszewicz (27 VII 1944 – 28 I 1945)
mjr Wilhelm Wierzbicki (12 II – 3 V 1945)
mjr Wasyl Rudomiłow (od 3 V 1945)
Zastępcy dowódcy pułku do spraw politycznych:
ppor. Stanisław Krzymowski (10 X – 23 XI 1944)
por. Antoni Kasica (od 25 XI 1944)
Szef sztabu:
mjr Wasyl Płaksin (od 20 VII 1944)
Skład etatowy
dowództwo i sztab
4 x bateria artylerii przeciwlotniczej
kompania wielkokalibrowych karabinów maszynowych
pluton sztabowy
pluton amunicyjny
kwatermistrzostwo
Pułk liczył 520 żołnierzy. Na jego uzbrojeniu i wyposażeniu znajdowały się między innymi: dwadzieścia cztery 37 mm armaty przeciwlotnicze, szesnaście 12,7 mm karabinów maszynowych przeciwlotniczych oraz 69 samochodów.
Przypisy
Bibliografia
Kazimierz Kaczmarek, Druga Armia Wojska Polskiego, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1978.
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.
Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 3, Regularne jednostki Ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek kawalerii, wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Warszawa: Wydawnictwo Min. Obrony Narodowej 1987, s. 208−210. ISBN 83-11-07419-4.