26 Przemyski Oddział Wojsk Ochrony Pogranicza – zlikwidowany oddział w ramach struktury organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza, który pełnił służbę na granicach polsko-czechosłowackiej oraz polsko-radzieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
26 Przemyski Oddział WOP JW 1166 powstał w 1957 roku na bazie Grupy Manewrowej oraz Samodzielnego Oddziału Zwiadowczego. Sztab oraz sekcja polityczna zostały utworzone w oddziale dopiero w 1958 roku. Zgodnie z etatem czasu „P” nr 354/8, na dzień 1 sierpnia 1957 roku Oddział liczył 400 żołnierzy, a etat czasu „W” nr 0354/116 przewidywał 809 żołnierzy. W 1959 roku nadano 26 Oddziałowi nazwę: 26 Przemyski Oddział WOP. W 1961 roku dowództwo otrzymało kryptonim Semafor. W 1962 roku wprowadzono nowy plan mobilizacyjny PM–62, który zakładał znaczną rozbudowę jednostki w przypadku wojny. Zgodnie z etatem czasu „P”, na dzień 1 lipca 1965 roku Oddział liczył 657 żołnierzy, a etat czasu „W” przewidywał 2157 żołnierzy. W 1964 roku oddział przyjął pod swoją ochronę część wschodnią odcinka Karpackiej Brygady WOP w Nowym Sączu, a w 1968 roku zwrócił wspomniany odcinek.
Struktura organizacyjna
Dowództwo, sztab oraz pododdziały dowodzenia
Dwie kompanie piechoty
Placówki WOP: Sołotwina, Korczowa, Medyka, Hermanowice, Lutowiska oraz Krościenko
Graniczne placówki kontrolne (GPK): Medyka (drogowa, kolejowa) oraz Krościenko (kolejowa).
Na dzień 1 stycznia 1960 roku 26 Przemyskiemu Oddziałowi WOP podlegały:
- 1 placówka WOP Lutowiska
- 2 placówka WOP Krościenko
- 3 placówka WOP Hermanowice
- 4 placówka WOP Medyka
- 5 placówka WOP Korczowa
- 6 placówka WOP Sołotwina
Graniczna Placówka Kontrolna Medyka.
Struktura batalionu oraz numeracja strażnic na dzień 1.01.1964:
- 1 placówka WOP Lutowiska
- przejście graniczne ruchu uproszczonego Lutowiska
- 2 placówka WOP Krościenko
- przejście graniczne ruchu uproszczonego Krościenko
- 3 placówka WOP Hermanowice
- przejście graniczne ruchu uproszczonego Przemyśl
- 4 placówka WOP Medyka
- przejście graniczne ruchu uproszczonego Przemyśl
- 5 placówka WOP Korczowa
- przejście graniczne ruchu uproszczonego Młyn
- 6 placówka WOP Sołotwina
- GPK kolejowa Medyka
- Batalion WOP Sanok.
Sztandar i odznaczenia oddziału
W 1963 roku mieszkańcy Przemyśla ufundowali sztandar dla oddziału. Wręczenie miało miejsce 26 lipca 1963 roku i dokonał go dowódca WOP, gen. bryg. Eugeniusz Dostojewski.
12 czerwca 1975 roku Rada Państwa nadała oddziałowi Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Dekoracji dokonał minister spraw wewnętrznych gen. bryg. Stanisław Kowalczyk na rynku w Przemyślu.
Dowódcy oddziału
płk Józef Bobrownicki (do 1.07.1974)
płk Edward Korczyński.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
Grzegorz Goryński. Plany mobilizacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza okresu zimnej wojny – zadania na rzecz MON. „Biuletyn Historyczny Muzeum Marynarki Wojennej”. 36/2021, 2021. Gdynia: Muzeum Marynarki Wojennej. ISSN 0137-5539.
Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945–1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945–1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.
Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.