26 Dywizja pod dowództwem Ludwika Kamienieckiego to polska jednostka wojskowa, która działała w okresie napoleońskim.
Pomimo całkowitej klęski Napoleona podczas wyprawy do Moskwy, książę Józef Poniatowski rozpoczął proces odbudowy armii. Wykorzystując metody kościuszkowskie, takie jak intensywny pobór dymowy oraz włączanie batalionów gwardii narodowej do pułków liniowych, osiągnął znakomite rezultaty. Doświadczony żołnierz potrafił tworzyć solidne kadr, a nowi rekruci szybko stawali się doświadczonymi wojskowymi.
26 Dywizja, dowodzona przez gen. Ludwika Kamienieckiego, weszła w skład VIII Korpusu Wielkiej Armii.
Kampania saska 1813
27 czerwca w Żytawie, na obszarze Saksonii, miała miejsce kolejna reorganizacja Wojska Polskiego. W rezultacie powstał VIII Korpus Wielkiej Armii, który składał się z 26 i 27 dywizji piechoty oraz brygady jazdy. Do sierpnia żołnierze odbywali szkolenia oraz kontrolowali linię demarkacyjną dzielącą obie strony. 17 sierpnia dywizja ruszyła z Żytawy do Eckartsbergi, z zadaniem wyeliminowania czeskiego klina między Żytawą a Königstein. W awangardzie korpusu, pod dowództwem gen. Jana Nepomucena Umińskiego, obok pułku krakusów i szwadronu kirasjerów, maszerował 1/15 pp, dowodzony przez ppłk. Macieja Rybińskiego. Pod koniec dnia, na terytorium Czech, awangarda stoczyła potyczkę z austriackim posterunkiem, zmuszając ich do wycofania się w kierunku Liberca. 21 sierpnia oddział dołączył w Gabel do głównych sił korpusu. 24 sierpnia batalion ppłk. Macieja Rybińskiego powrócił do Frýdlantu i uczestniczył w wypędzeniu Austriaków z Rochlitz. Po tej akcji batalion obsadził posterunki w Gródku po obu stronach Nysy Łużyckiej.
Bitwa pod Lipskiem
W dniach 13-15 października Wielka Armia skoncentrowała swoje siły w okolicach Lipska. VIII Korpus, zaplanowany do działań ofensywnych na południu, zajmował pozycje od Connewitz do Markkleeberg. 16 października 26 Dywizja pod dowództwem gen. Małachowskiego zajmowała pozycje nad rzeką Pleissą, a 27 Dywizja gen. Krasińskiego była ustawiona frontem na południe. Na dywizję francuską gen. Lefola oraz 26 Dywizję uderzył korpus Merveldta liczący 26 tysięcy żołnierzy. Główne uderzenie przeciwnika skierowano na zniszczony most w Connewitz i w Lossing. Pod Dolitz Austriacy zajęli wyspę na Pleisie, jednak dalsze próby przełamania oporu polskich i francuskich dywizji okazały się nieudane.
Przed świtem 19 października VIII Korpus otrzymał rozkaz wycofania się na przedmieścia Lipska. Zajęto przedpola przy bramach Windmuhlertor i Munztor aż do Pieissy. Rankiem, pod naciskiem przeważających sił austriackich, polskie pułki wycofały się na bulwary. Wcześniejsze wysadzenie mostu uniemożliwiło połączenie walczących na wschodnim brzegu Pleissy oddziałów polskich i francuskich. Książę Józef Poniatowski próbował przekroczyć rzekę w bród, jednak czterokrotnie ranny zginął w nurtach EIstery. Resztki 26 Dywizji broniły się w okrążeniu przy wysadzonym moście na Fleischerplatz.
Generał rosyjski Paskiewicz zaproponował kapitulację okrążonym. Rozmowy kapitulacyjne prowadził ppłk Rybiński, który w obecności cara Aleksandra domagał się honorowych warunków dla Polaków: zachowania orłów pułkowych oraz białej broni u oficerów, a także oddania honorów wojskowych jeńcom. Car zaakceptował te warunki, jednak Austriacy ich nie dotrzymali. W ten sposób zakończyły się działania bojowe dywizji w tej kampanii.
Skład
W skład 26 Dywizji, dowodzonej przez Ludwika Kamienieckiego, weszły odtworzone pułki: 1 pp pod komendą płk. Tadeusza Piotrowskiego, 12 pp pod dowództwem płk. Macieja Wierzbińskiego oraz 15 pp płk. Macieja Straszewskiego.
Inne źródła podają:
- I brygada gen. Jana Kantego Juliana Sierawskiego
- pułk nadwiślański
- 1 pułk piechoty
- 16 pułk piechoty
- II brygada gen. Kazimierza Małachowskiego
- 8 pułk piechoty
- 15 pułk piechoty
Przypisy
Bibliografia
Tadeusz Korzon, Bronisław Gembarzewski, Jadwiga Rogowa: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. Poznań: „Kurpisz”, 2003. ISBN 83-88841-52-1.
Bronisław Gembarzewski, Szymon Askenazy: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807–1814. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
Marian Kukiel: Zarys historii wojskowości w Polsce. London: Puls, 1993. ISBN 0-907587-99-2.
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
9 Dywizja Piechoty w dziejach oręża polskiego. Pruszków: Ajaks, 1995. ISBN 83-85621-75-X.