26 Batalion Rozpoznawczy
26 Batalion Rozpoznawczy (26 br, 26 bd-r) – to samodzielny pododdział rozpoznawczy oraz działań specjalnych Sił Zbrojnych PRL.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W sierpniu 1957 roku, na mocy rozkazu dowódcy 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej, pułkownika dyplomowanego Bolesława Chochy, utworzono 6 Kompanię Rozpoznawczą 6 DPD, pod dowództwem kapitana Władysława Potocznego z siedzibą w Kołobrzegu. W listopadzie 1958 roku jednostka została przeniesiona do Woli Justowskiej (obecnie dzielnica Krakowa). 6 Kompania Rozpoznawcza 6 DPD stanowiła podstawę do formowania nowej jednostki, która powstała na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 087/Org. z dnia 13 września 1961 oraz Zarządzenia Szefa Sztabu Warszawskiego Okręgu Wojskowego Nr 077/Org.
Ostatecznie, na podstawie powyższych zarządzeń, rozkazem dowódcy 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej nr 063 z dnia 23 września 1961 roku, w listopadzie 1961 r. sformowano jednostkę wojskową – 26 Batalion Rozpoznawczy, z miejscem stacjonowania w Woli Justowskiej (obecnie dzielnica Krakowa). Batalion został utworzony według etatu Nr 2/252, który przewidywał 214 żołnierzy oraz 2 pracowników cywilnych, a jako samodzielna jednostka wojskowa otrzymał numer 4101. Żołnierze jednostki nosili mundury typu US oraz bordowe berety.
W styczniu 1964 roku 26 br został wydzielony z 6 PDPD i podporządkowany na podstawie Rozkazu Szefa Sztabu Generalnego Nr 03/Org. z dnia 3 stycznia 1964 Głównemu Inspektoratowi Szkolenia MON, pozostając w podporządkowaniu 6 PDPD jedynie w kwestiach gospodarczych. Równocześnie, decyzją Szefa Sztabu Generalnego Nr 03/Org., zmieniono miejsce stacjonowania 26 batalionu rozpoznawczego z Woli Justowskiej na Dziwnów, na wyspie Wolin w województwie Szczecińskim, do poniemieckich koszar, które wcześniej były używane przez szkołę oficerską SS. Na podstawie rozkazu Nr 014/MON z dnia 8 maja 1964 roku, batalion zmienił nazwę na 1 Batalion Szturmowy, przejmując tradycje Samodzielnego Batalionu Specjalnego, utworzonego w czasie II wojny światowej na froncie wschodnim.
Skład organizacyjny (1961)
W momencie powstania w 1961 roku batalion liczył:
- 24 oficerów,
- 52 podoficerów,
- 137 żołnierzy.
Struktura organizacyjna w 1961 roku obejmowała:
- dowództwo i sztab
- 1 kompania rozpoznawcza,
- trzy plutony rozpoznawcze,
- trzy drużyny rozpoznawcze (8 żołnierzy),
- 2 kompania rozpoznawcza,
- trzy plutony rozpoznawcze (na bazie plutonu organizowano grupy dywersyjne),
- trzy drużyny rozpoznawcze (8 żołnierzy),
- 3 kompania rozpoznawcza,
- 1 pluton rozpoznawczy,
- 2 pluton samochodów osobowo-terenowych,
- 3 pluton płetwonurków,
- dwie drużyny płetwonurków,
- pluton łączności,
- pluton transportowo-gospodarczy,
- spadochroniarnia,
- ambulatorium.
Uzbrojenie i wyposażenie batalionu
W 1961 roku stan uzbrojenia i wyposażenia batalionu obejmował:
- pistolet TT wz.33,
- kbk AKS-47,
- rkm,
- granatnik RPG-2,
- RPD,
- pistolet sygnałowy,
- sprzęt optyczny (w tym lornetki 6×30, 8×30, peryskopy zwiadowcy TR, busola Adrianowa),
- sprzęt spadochronowy (spadochrony desantowe D-1),
- sprzęt do nurkowania (w tym zestawy lekkiego nurka ze skafandrem PW-1),
- sprzęt łączności (radiostacja KF R-118, UKF R-115, radiostacja R-350M),
- pojazdy (w tym samochody Dodge, motocykle M-72 z koszami, motocykle typu Junak, GAZ-69, Star 66, sanitarka),
- sprzęt inny (m.in. nóż wojskowy wz. 55, sprzęt wspinaczkowy, pontony, kuchnia polowa).
Żołnierze batalionu
Dowódcy:
- mjr Czesław Mitkowski (X 1961 – IV 1963),
- mjr dypl. Roman Reguła (IV 1963 – V 1964).
Oficerowie:
- Jan Komański.
Zobacz też
jednostki rozpoznawcze Wojska Polskiego
Uwagi
== Przypisy ==
== Bibliografia ==
Hubert Królikowski: 1 Batalion Szturmowy. Warszawa: Fundacja Polonia Militaris, 2007, s. 2–208. ISBN 978-83-925676-1-5.
Piotr Bernabiuk: mjr Kups o 56 Kompanii Specjalnej. Poznań: Red Horse sp. z o.o., 2007, s. 2–490. ISBN 978-83-60504-35-2.