25 złotych polskich (1828–1833) to moneta dwudziestopięciozłotowa emitowana przez Królestwo Kongresowe w czasie jego autonomii, znana także jako pojedynczy złoty królewski. Została wprowadzona jako zastępstwo dla dwudziestopięciozłotówki, która była bita w latach 1822–1825, po śmierci cara Aleksandra I, w okresie panowania Mikołaja I. Moneta była wykonana w złocie i występowała w rocznikach 1828, 1829, 1832 oraz 1833, zgodnie z systemem monetarnym opartym na grzywnie kolońskiej. Była to ostatnia dwudziestopięciozłotówka Królestwa Kongresowego, która została wycofana z obiegu 1 maja 1847 roku.
Moneta ta była bita z otokiem, podobnie jak inne nominały Królestwa Polskiego z okresu autonomii emitowane po 1819 lub po 1820 roku.
Awers
Na awersie umieszczono prawe popiersie cara Aleksandra I, otoczone napisem w otoku.
Dookoła widoczny jest wypukły otok.
Rewers
Na rewersie znajduje się nominał „25” w wieńcu, a poniżej napis „ZŁO•POL•” oraz rok 1828, 1829, 1832 lub 1833. Na dolnej części widnieje znak intendenta mennicy warszawskiej:
F.H. (Fryderyk Hunger 1828, 1829) lub
K.G. (Karol Gronau 1832, 1833).
Całość otoczona jest napisem oraz wypukłym otokiem.
Opis
Moneta była produkowana w mennicy warszawskiej, z materiału o próbie 916, na krążku o średnicy 18,5 mm i wadze 4,9051 grama, z rantem ząbkowanym oraz otokiem. Zgodnie z raportami mennicy, w latach 1828–1833 wprowadzono do obiegu 2757 dwudziestopięciozłotówek.
Stopień rzadkości poszczególnych roczników przedstawiono w tabeli:
Moneta ta była bita w czasach panowania Mikołaja I, dlatego w numizmatyce rosyjskiej klasyfikowana jest jako moneta tego cara.
Choć w dokumentach normatywnych moneta określana była jako pojedynczy złoty królewski, na rewersie umieszczono nominał: 25 złotych polskich. Warto zaznaczyć, że monety te nie miały równowartości 25 złotych polskich w srebrze. Stanowiły one w rzeczywistości dwie odrębne waluty złotowe:
- złoty polski w złocie,
- złoty polski w srebrze.
W czasie powstania listopadowego na mocy rozporządzenia Rządu Narodowego z 31 marca 1831 roku zrezygnowano z bicia zarówno podwójnych (50-złotówek), jak i pojedynczych złotych królewskich (25-złotówek). Nieliczne powstańcze emisje tych złotych monet były antydatowane na rok 1829. Po upadku zrywu w 1831 roku wznowiono jednak emisję złotych 25-złotówek (roczniki 1832 i 1833).
Zobacz też
- 25 złotych polskich (1817–1819)
- 25 złotych polskich (1822–1825)
- 50 złotych polskich (1827–1829)
- monety Królestwa Kongresowego
- tabela cennikowa Bolcewicza
- rosyjskie monety bite dla Polski (1815–1841)
Przypisy