25 Pułk Piechoty (25 pp) to oddział piechoty Polskich Sił Zbrojnych, który działał na terytorium ZSRR.
Formowanie i zmiany organizacyjne
10 stycznia 1942 roku dowódca 9 Dywizji Piechoty wydał rozkaz organizacyjny nr 1, w którym określono wstępną obsadę dowódczą oraz strukturę organizacyjną dywizji. W ramach tej dywizji powołano 25 pułk piechoty, na którego czele stanął ppłk. Piotr Perucki. Z wydzielonych sił 6 Dywizji Piechoty w Tockoje zebrano oficerów, podoficerów oraz kilkudziesięciu żołnierzy.
Od 13 do 20 stycznia 1942 roku, zalążek pułku dotarł transportem kolejowym do Margełanu, znajdującego się w Uzbeckiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej. Miejscem formowania pułku wyznaczono Gorczakową, oddaloną o 7 km od Margełan. Pod koniec stycznia rozpoczęto przyjmowanie ochotników oraz poborowych, co umożliwiło dalsze formowanie pułku. Oddział organizowano zgodnie z brytyjskimi etatami. Równocześnie z przybywaniem nowych żołnierzy wybuchła epidemia tyfusu plamistego. W lutym i marcu prowadzone były prace organizacyjne, wcielano poborowych oraz starano się poprawić warunki sanitarno-epidemiologiczne i żywnościowe. Żołnierze otrzymali pełne umundurowanie, jednak nie zapewniono im uzbrojenia ani wyposażenia. Proces formowania pułku nie został zakończony.
W ramach I ewakuacji Armii Polskiej, 25 pułk piechoty został 24 marca 1942 roku przewieziony przez Krasnowodz na drogę morską do Pahlevi w Iranie. Następnie, w maju, pułk przeniesiono do Palestyny, gdzie zwolniono z służby starszych żołnierzy oraz tych, którzy nie byli zdolni do dalszej służby. W Palestynie 25 pułk został rozwiązany, a pozostałych żołnierzy włączono do 2 Brygady Strzelców Karpackich.
Żołnierze pułku
Dowódca pułku – ppłk piech. Piotr Perucki (do maja 1942 → dowódca 4 bsk)
Zastępca dowódcy pułku – mjr Kazimierz Rybicki
Dowódca I batalionu – kpt. Stefan Bobrowski
Dowódca II batalionu – kpt. Artur Bronisław Dubeński → zastępca dowódcy 4 bsk
Przypisy
Bibliografia
Witold Biegański: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki Wojska Polskiego na Zachodzie: formowanie, działania bojowe, organizacja, metryki dywizji i brygad. T. 5. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.
Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939–1945, zeszyt nr 14. Londyn: 1973.
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Zbigniew Wawer: Znowu w polskim mundurze. Armia Polska w ZSRR sierpień 1941 – marzec 1942. Warszawa: Zbigniew Wawer Frod. Film. i Międzynarodowa Szkoła Menadżerów sp.z.o.o., 2001. ISBN 83-86891-71-8.
Piotr Żaroń: Armia Polska w ZSRR, na Bliskim Wschodzie i Środkowym Wschodzie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1981.