25 Dywizja Strzelców
25 Dywizja Strzelców była jednostką taktyczną piechoty w Armii Czerwonej, która działała w czasie wojny domowej w Rosji oraz wojny polsko-bolszewickiej.
Formowanie i walki
Dywizja ta została utworzona latem 1918 roku w Nikołajewsku. Początkowo nosiła nazwę 1 Nikołajewska Dywizja Piechoty, a następnie, od 25 września, przekształciła się w 1 Samarską Dywizję Piechoty. 19 listopada 1918 roku zmieniła nazwę na 25 Dywizję Strzelców. Dywizja brała udział w walkach w ramach 4, 1, a później 5 Armii, m.in. w rejonach Samary, Ufie i Uralska. W maju 1920 roku, w składzie 12 Armii na Froncie Południowo-Zachodnim, w ramach Grupy Golikowa, sforsowała Dniepr i pokonała oddziały polskie pod Hornostajpolem. Pod Borodzianką nie była w stanie powstrzymać odwrotu 1 Dywizji Piechoty Legionów, co skutkowało wysokimi stratami. W sierpniu 1920 roku walczyła pod Kowlem, a pod Dorohuskiem na krótko przełamała obronę polskiej 7 Dywizji Piechoty, chociaż później została zmuszona do odwrotu na pozycje wyjściowe. W trakcie odwrotu Armii Czerwonej dywizja prowadziła działania na Wołyniu oraz Białorusi. Po podpisaniu rozejmu z Polską wzięła udział w starciach z oddziałami generała Bułaka-Bałachowicza.
Struktura organizacyjna
Stan na dzień 12 lipca 1920 roku:
- dowództwo dywizji
- 73 Brygada Strzelców
- 217 pułk strzelców
- 218 pułk strzelców
- 219 pułk strzelców
- 1 szwadron kawalerii
- 1 dywizjon artylerii polowej
- 74 Brygada Strzelców
- 220 pułk strzelców
- 221 pułk strzelców
- 222 pułk strzelców
- 2 szwadron kawalerii
- 3 dywizjon artylerii polowej
- 75 Brygada Strzelców
- 223 pułk strzelców
- 224 pułk strzelców
- 225 pułk strzelców
- 1 pułk Kozaków Uralskich
Dowódcy dywizji
W skład dowództwa dywizji wchodzili:
- Siergiej P. Zacharow (6.08—29.11.1918);
- Gaspar Woskanow (29.11.1918—5.02.1919);
- Siergiej P. Zacharow (5.02.1919—26.02.1919);
- Michaił Wielikanow (26.02—12.03.1919);
- F. Ługowienko (cz.p.o., 12.03—9.04.1919);
- Wasilij Czapajew (9.04.1919—5.09.1919, poległ w walce);
- Iwan Kutiakow (6.09.1919 do 24.09.1920);
- Gaspar Woskanow (24.09—8.10.1919);
- Iwan Kutiakow (8.10.1919—30.06.1920);
- Aleksiej Karpowicz Riazancew (cz.p.o., 30.06—18.07.1920);
- Boris Tal (cz.p.o., 18.07—4.08.1920);
- Aleksandr Bachtin (4.08.1920 – 24.09.1920);
- W. Pawłowski (24.09.1920—9.05.1921);
- Żan Zonberg (08.1922—06.1924).
Przypisy
Bibliografia
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Marek Tarczyński (red.): Bitwa Lwowska. Dokumenty operacyjne (25 VII–5 VIII). T. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2002. ISBN 83-7399-012-7.
- Lech Wyszczelski: Kampania ukraińska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-066-0.