25 cm schwerer Minenwerfer – niemiecki ciężki moździerz kal. 250 mm, używany na frontach I wojny światowej.
Opis
Niektóre z dział artyleryjskich stosowanych przez Armię Cesarstwa Niemieckiego w czasie I wojny światowej, w rzeczywistości były ciężkimi moździerzami. Jednym z takich urządzeń był 25 cm schwerer Minenwerfer, który służył jako broń wsparcia, zdolny do wystrzeliwania pocisków o sile wybuchowej znacznie przewyższającej te z dział o tym samym kalibrze. Dzięki stosunkowo niskiemu ciśnieniu w lufie moździerza, w porównaniu do haubic o podobnej wielkości, łuska pocisku mogła być cieńsza, co umożliwiało zastosowanie większego ładunku materiału wybuchowego – pocisk moździerza 25 cm schwerer Minenwerfer zawierał około 47 kg trotylu.
Pierwotnie produkowany przez Rheinmetall, moździerz ten był bronią specjalistyczną dedykowaną niemieckim wojskom inżynieryjnym, wykorzystywaną głównie do niszczenia przeszkód, które były trudne do zlikwidowania tradycyjnymi metodami inżynieryjnymi i artyleryjskimi. 25 cm schwerer Minenwerfer był odprzodowym, zmniejszonym wariantem haubicy z gwintowaną lufą, hydropneumatycznym mechanizmem odrzutu oraz standardowym kątomierzem działowym. W 1916 roku do służby wprowadzono nową wersję (n.A) z dłuższą lufą, jednak zarówno starsza (a.A), jak i nowa wersja pozostały w użyciu aż do zakończenia wojny. Zastosowano go również podczas powstania Spartakusa w styczniu 1919 roku, jednak na mocy traktatu wersalskiego kończącego I wojnę światową, moździerz został przekazany entencie. Był on podatny na przedwczesną detonację, a niska temperatura powietrza sprawiała, że lufa stawała się krucha, co zaostrzało ten problem. Stara wersja moździerza mogła wystrzelić pełnowymiarowy pocisk na odległość do 563 metrów, podczas gdy nowa wersja była w stanie wystrzelić pocisk o wadze 97 kg na odległość do 1077 metrów, co pozwalało mu penetrować glebę do głębokości 9 metrów, co czyniło go skuteczną bronią przeciwko schronom oraz innym fortyfikacjom. Używano również mniejszych pocisków o wadze 60 kg.
25 cm schwerer Minenwerfer był bardzo ciężki i nieporęczny w obsłudze, wymagał do przeniesienia około 21 ludzi. Wyposażony był w specjalne koła, które demontowano po ustawieniu go w wyznaczonym miejscu. Mimo swoich wad, był produkowany w dużych ilościach, ponieważ jego koszt produkcji był dziesięciokrotnie niższy od „Grubej Berty” kal. 420 mm, a efekty były niemal identyczne. Co więcej, amunicja była również tańsza, gdyż nie wymagała użycia drogich metali do produkcji nabojów. Wykorzystywany był do lokalnego wsparcia ogniowego, na żądanie dowódców odpowiedzialnych za swoje odcinki frontu. Użycie moździerza było często ściśle scentralizowane, a baterie kontrolowane przez dowódców artylerii, co pozwalało im na uzupełnianie zwykłej artylerii.
Galeria
Przypisy
Linki zewnętrzne
Ciężki moździerz wz. 1916 kal. 250 mm. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. [dostęp 2022-11-20]. (pol.).