24 Brygada Moździerzy (24 BM) to związek taktyczny artylerii Wojska Polskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na podstawie rozkazu Nr 0039/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 17 czerwca 1953, dowódca Okręgu Wojskowego Nr IV przekazał 14 samodzielny pułk moździerzy pod dowództwo Okręgu Wojskowego Nr I. Przemieszczenie jednostki z Ostrowa Wielkopolskiego do garnizonu Orzysz miało zostać zrealizowane do 1 października 1953.
Na mocy tego rozkazu, dowódca Okręgu Wojskowego Nr I przekształcił 14 spm w 24 Brygadę Moździerzy, która podlegała dowódcy 8 Dywizji Artylerii Przełamania.
Brygada miała zostać zorganizowana według etatu Nr 4/95, ale ostatecznie powstała na podstawie etatu Nr 4/99 brygady moździerzy z dnia 9 września 1953. Stan etatowy brygady wynosił 696 żołnierzy oraz 12 pracowników cywilnych, a jej głównym uzbrojeniem były czterdzieści dwa 160 mm moździerze wzór 1943.
Na podstawie rozkazu Nr 0071/Org. Ministra Obrony Narodowej z 4 listopada 1955, dowódca Pomorskiego Okręgu Wojskowego, w terminie do 30 grudnia 1955, przekształcił 24 BM w 24 Brygadę Moździerzy Ciężkich według etatu Nr 4/120, liczącą 757 żołnierzy. Na uzbrojeniu brygady znajdowały się czterdzieści osiem 160 mm moździerzy wzór 1943 oraz czternaście 240 mm moździerzy M-240.
Zgodnie z rozkazem Nr 0026/Org. Ministra Obrony Narodowej z 17 sierpnia 1956, dowódca Warszawskiego Okręgu Wojskowego, w terminie do 20 grudnia 1956, przekształcił 24 BMC na etat Nr 4/150, liczący 624 żołnierzy. Liczba baterii w dywizjonach 160 mm moździerzy zmniejszyła się z czterech do trzech. W uzbrojeniu brygady znajdowały się czterdzieści dwa 160 mm moździerze wzór 1943 oraz osiemnaście 240 mm moździerzy M-240.
Na podstawie rozkazu Nr 0025/Org. Ministra Obrony Narodowej z 2 kwietnia 1957, dowódca Warszawskiego Okręgu Wojskowego, do 15 sierpnia 1957, przekształcił 24 BMC na etat Nr 4/160. W skład brygady wchodziły dwa dywizjony moździerzy oraz bateria szkolna. Każdy dywizjon składał się z trzech baterii moździerzy, a także plutonu topograficzno-rozpoznawczego i plutonu łączności. Brygada dysponowała trzydziestoma dziewięcioma 160 mm moździerzami wzór 1943.
Zgodnie z rozkazem Nr 0010/Org. Ministra Obrony Narodowej z 2 października 1958, jednostka została przekształcona na etat Nr 4/194 – skadrowanej brygady moździerzy ciężkich z dnia 4 października 1958. Cztery z sześciu baterii moździerzy zostały skadrowane, a liczba 160 mm moździerzy wzór 1943 zmniejszyła się do trzydziestu sześciu.
Struktura organizacyjna
Etat nr 4/99 brygady moździerzy z 9 września 1953
- Dowództwo brygady
- Trzy dywizjony moździerzy
- Dwie baterie moździerzy
- Skadrowana bateria moździerzy
Etat nr 4/120 brygady moździerzy ciężkich
- Dowództwo brygady
- Bateria dowodzenia, a w niej pluton łączności, pluton topograficzny i pluton rozpoznania
- Dywizjon 160 mm moździerzy wz. 1943, a w nim 4 baterie
- Dywizjon 160 mm moździerzy wz. 1943 (skadrowany), a w nim 4 baterie
- Dywizjon 240 mm moździerzy M-240 (skadrowany), a w nim 3 baterie
- Dywizjon szkolny
Wszystkie baterie moździerzy składały się z plutonu dowodzenia oraz dwóch plutonów ogniowych.
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6. Brak numerów stron w książce.
Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy : przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO : Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2. Brak numerów stron w książce.