23 Pułk Piechoty (23 pp) – jednostka piechoty Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na podstawie rozkazu Dowódcy Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR z dnia 5 stycznia 1942 roku, w okresie od 13 do 22 stycznia do miejscowości Kermine wyruszyły grupy organizacyjne z Buzułuku, Tatiszczewa i Tockoje. 27 stycznia 1942 roku rozpoczęto formowanie 23 pułku piechoty, który został przetransportowany do rejonu miejscowości Kenimech na terenie Uzbeckiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z dniem 28 stycznia. Oddział ten wchodził w skład 7 Dywizji Piechoty i był organizowany na podstawie etatów brytyjskich. Proces formowania pułku opierał się na licznych ochotnikach oraz poborowych, którzy przybywali do rejonu. Żołnierze byli zakwaterowani w namiotach i lepianach, które sami budowali na stepie oraz później na pustyni w pobliżu doliny rzeki Zarawszan. Z powodu niezwykle trudnych warunków sanitarnych, większość żołnierzy pułku zachorowała na dur brzuszny, czerwonkę, tyfus plamisty i malarię, co spowodowało wiele ofiar wśród żołnierzy oraz ludności cywilnej w okolicy. Po 8 lutego 1942 roku, pułk został w pełni umundurowany w brytyjskie uniformy. Przez pewien czas nie prowadzono żadnych szkoleń. Grupa czterech oficerów oraz około 600 szeregowych pułku została ewakuowana w ramach pierwszej ewakuacji na początku kwietnia 1942 roku na Bliski Wschód. Od kwietnia do końca lipca kontynuowano pobór, wcielano ochotników oraz wspierano polską ludność cywilną. W ostatnich dniach lipca 1942 roku rozpoczęto likwidację garnizonu w Kenimech, przemieszczenie do stacji kolejowej w Kermine, skąd transport kolejowy zabrał żołnierzy do Bazy Ewakuacyjnej w Krasnowodzku. Następnie rozpoczęto podróż morską do Pehlevi w Iranie, gdzie przybyli 12 sierpnia. Na plażach w Pehlewi przeprowadzono kwarantannę przybyłych żołnierzy oraz wymianę mundurów na tropikalne. Po skierowaniu chorych do szpitali w Pahlevi i Teheranie, 23 pułk piechoty w okresie od 16 sierpnia do 8 września 1942 roku został przetransportowany samochodami do obozu wojskowego w Khanaquin w Iraku, gdzie zakwaterowano ich w namiotach na pustyni. W nowej lokalizacji żołnierze otrzymali opiekę zdrowotną, co pozwoliło poprawić ich stan zdrowia. Sukcesywnie pułk został wyposażony w broń i rozpoczął szkolenie. W dniach od 8 do 13 grudnia 1942 roku, 23 pułk piechoty został przekształcony w 7 Brygadę Strzelców 7 Dywizji Piechoty.
Żołnierze pułku
Dowódca pułku:
ppłk Józef Kramczyński (15 I – 12 XII 1942)
Dowódcy batalionów:
Dowódca I batalionu – kpt. Witold Przybylski
Dowódca II batalionu – mjr Sylwester Krassowski
Dowódca III batalionu – kpt. Józef Przybylski
Dowódca batalionu ckm – por. Kazimierz Rudolf Loster
Przypisy
Bibliografia
Witold Biegański: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki Wojska Polskiego na Zachodzie: formowanie, działania bojowe, organizacja, metryki dywizji i brygad. T. 5. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.
Grzegorz Gera: Militaria Specjalne nr 63 5/2018. „Ze znakiem Czerwonego Gryfa. Skrót dziejów 7. Dywizji Piechoty”, Lublin: Kagero Publishing, 2019, ISSN 2450-7334.
Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939-1945. Zeszyt nr 14. Londyn: 1973.
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Zbigniew Wawer: Znowu w polskim mundurze. Armia Polska w ZSRR sierpień 1941 – marzec 1942. Warszawa: Zbigniew Wawer Frod. Film. i Międzynarodowa Szkoła Menadżerów sp.z o.o., 2001. ISBN 83-86891-71-8.
Piotr Żaroń: Armia Polska w ZSRR, na Bliskim Wschodzie i Środkowym Wschodzie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1981.