2,3-Bisfosfoglicerynian

2,3-Bisfosfoglicerynian

2,3-Bisfosfoglicerynian (2,3-BPG, z ang. 2,3-bisphosphoglycerate) to organiczny związek chemiczny należący do grupy estrów fosforanowych, będący difosforanową pochodną kwasu glicerynowego. Jego obecność w erytrocytach jest zbliżona do stężenia hemoglobiny i wynosi około 2 mM. Jest to kluczowy inhibitor allosteryczny, który stabilizuje formę T hemoglobiny (nieutlenowaną) i utrudnia przyłączenie tlenu.

2,3-BPG powstaje z 1,3-bisfosfoglicerynianu, zwłaszcza w warunkach niedoboru tlenu, w reakcji katalizowanej przez mutazę bisfosfoglicerynianową. Następnie jest przekształcany do 3-fosfoglicerynianu. Proces ten stanowi alternatywną ścieżkę dla powstawania 3-fosfoglicerynianu w porównaniu do standardowej glikolizy. Różni się on również tym, że na tym etapie nie generuje się wysokoenergetycznej cząsteczki ATP. Zaletą dla komórki jest natomiast stabilizacja nieutlenowanej formy T hemoglobiny przez 2,3-BPG, co prowadzi do zwiększonej dostępności tlenu.

Przypisy