22 Białostocki Oddział WOP to jeden z oddziałów w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W 1957 roku, na podstawie Grupy Manewrowej oraz Samodzielnego Oddziału Zwiadowczego, powstał 22 Oddział WOP. Sztab i sekcję polityczną utworzono w oddziale dopiero w 1958 roku.
Zgodnie z etatem czasu „P” nr 354/5, na dzień 1 sierpnia 1957 roku Oddział liczył 386 żołnierzy, natomiast etat czasu „W” nr 0354/14 przewidywał 804 żołnierzy.
W 1959 roku nadano 26 Oddziałowi nazwę: 22 Białostocki Oddział WOP. W 1961 roku dowództwo miało kryptonim Piramida.
W 1962 roku wprowadzono nowy plan mobilizacyjny PM–62, który zakładał znaczne rozwinięcie jednostki w przypadku wojny. Zgodnie z etatem czasu „P”, na dzień 1 lipca 1965 roku Oddział liczył 527 żołnierzy, podczas gdy etat czasu „W” przewidywał 1738 żołnierzy. W ramach zadań mobilizacyjnych oddział formował na nowo 3 zapasowy batalion WOP o stanie 583 żołnierzy i rozformowywał Szkołę Samochodową WOP.
Do 1 grudnia 1968 roku 22 Białostocki Oddział WOP został przeformowany z etatu 354/24 na etat 33/14, osiągając stan osobowy 527 wojskowych oraz 19 pracowników cywilnych.
Struktura organizacyjna
- dowództwo, sztab i pododdziały dowodzenia
- dwie kompanie piechoty
- placówki WOP: Rutka-Tartak, Sejny, Kuźnica, Jaryłówka, Białowieża i Czeremcha
- graniczna placówka kontrolna (GPK): Kuźnica (kolejowa)
Na dzień 1 stycznia 1960 roku 22 Białostockiemu Oddziałowi WOP podlegały:
- 1 placówka WOP Czeremcha
- 2 placówka WOP Białowieża
- 3 placówka WOP Jaryłówka
- 4 placówka WOP Kuźnica
- 5 placówka WOP Bobra Wielka
- 6 placówka WOP Hołny Wolmera
- 7 placówka WOP Rutka Tartak
- GPK Kuźnica
Struktura oddziału i numeracja placówek na dzień 1.01.1964:
- 1 placówka WOP Czeremcha – przejście graniczne ruchu uproszczonego Czeremcha
- 2 placówka WOP Białowieża – przejście graniczne ruchu uproszczonego Białowieża
- 3 placówka WOP Gródek – przejście graniczne ruchu uproszczonego Bobrowniki
- 4 placówka WOP Kuźnica – przejście graniczne ruchu uproszczonego Kuźnica
- 5 placówka WOP Bobra Wielka – przejście graniczne ruchu uproszczonego Lipsk
- 6 placówka WOP Hołny Wolmera (przeniesiona do Sejn) – przejście graniczne ruchu uproszczonego Sejny
- 7 placówka WOP Rutka Tartak – przejście graniczne ruchu uproszczonego Suwałki
- 8 placówka WOP Gołdap – przejście graniczne ruchu uproszczonego Gołdap
- GPK kolejowa Kuźnica
Struktura oddziału i numeracja placówek w 1968:
- 1 placówka WOP Czeremcha typu II – przejście graniczne ruchu uproszczonego Tokary
- 2 placówka WOP Białowieża typu I – przejście graniczne ruchu uproszczonego Białowieża
- 3 placówka WOP Gródek typu II – przejście graniczne ruchu uproszczonego Bobrowniki
- 4 placówka WOP Kuźnica typu I – przejście graniczne ruchu uproszczonego Kuźnica
- 5 placówka WOP Bobra Wielka typu II – przejście graniczne ruchu uproszczonego Lipsk
- 6 placówka WOP Sejny typu I – przejście graniczne ruchu uproszczonego Sejny
- 7 placówka WOP Rutka Tartak typu I – przejście graniczne ruchu uproszczonego Suwałki
- samodzielny pluton rozpoznawczy Hołny Wolmera
Sztandar oddziału
W 1963 roku społeczność Białegostoku ufundowała sztandar dla oddziału. Uroczystość wręczenia miała miejsce 16 czerwca 1963 roku, a dokonał jej przewodniczący WRN Białystok Stefan Żmijko.
Dowódcy oddziału
- płk Stanisław Homontowski
- płk Grzegorz Wolfson
- płk Kazimierz Faryna
- płk Bolesław Łukomski
- płk Longin Wasilewicz
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Grzegorz Goryński. Plany mobilizacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza okresu zimnej wojny – zadania na rzecz MON. „Biuletyn Historyczny Muzeum Marynarki Wojennej”. 36/2021, 2021. Gdynia: Muzeum Marynarki Wojennej. ISSN 0137-5539.
Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
Archiwum Straży Granicznej, DBWOP sygn. 1842/10, Historia Białostockiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza. Białystok 1960.