21. Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Jerzego Grotowskiego w Warszawie

21 Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Jerzego Grotowskiego

21 Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Jerzego Grotowskiego to liceum ogólnokształcące znajdujące się w Warszawie, które zostało założone w 1991 roku jako dzienne humanistyczne liceum dla młodzieży. Jego organem prowadzącym jest Stowarzyszenie Sztuka-Edukacja-Promocja. Po roku działalności szkoła uzyskała status szkoły publicznej.

Początkowo liceum nosiło nazwę nadaną przez kuratorium – Społeczne Liceum Ogólnokształcące nr 21, jednak w 1998 roku zmieniono ją na 21 Społeczne Liceum Ogólnokształcące, a w 2002 roku nadano mu imię Jerzego Grotowskiego.

Założenia programowe

Dyrektorem i twórcą programu jest Włodzimierz Taboryski. Liceum opiera się na autorskim programie dr Danuty Nakonecznej z LX Liceum Ogólnokształcącego im. Wojciecha Górskiego, w którym Włodzimierz Taboryski wcześniej pełnił funkcję dyrektora oraz współtworzył Towarzystwo Szkół Twórczych. Program edukacyjny i wychowawczy zakłada, że motywację uczniów uzyskuje się poprzez docenianie ich sukcesów, które są definiowane jako każde osiągnięcie odpowiednie do możliwości każdego ucznia. W latach 1991-2015 rok szkolny był podzielony na trymestry, a lekcje trwały 55 minut. Uczniowie oceniani byli w oparciu o sześciostopniową skalę ocen, a także uczestniczyli w szkołach zimowych uczących jazdy na nartach oraz w licznych kołach zainteresowań.

Program dydaktyczny i wychowawczy czerpie także z teorii psychologicznych prof. Kazimierza Dąbrowskiego i Erika H. Eriksona. Wartościowe były również konsultacje i opracowania prof. Zbigniewa Kwiecińskiego oraz prof. Anny Brzezińskiej, a także doświadczenia Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych Ignacego Solarza i Zofii Solarzowej oraz placówek pedagogiki alternatywnej.

W 1991 roku powstał przy 21 SLO Klub Promocja, który w 1996 roku przekształcił się w niezależną placówkę oświatową pod nazwą Akademia Sztuki i Kultury. Obie instytucje współpracują przy projektach skierowanych do uczniów warszawskich szkół podstawowych oraz liceów, jak również do innych osób zainteresowanych edukacją humanistyczną.

21 SLO w latach 1991–1996 jako liceum menedżersko-artystyczne

W latach 1991-1996 21 SLO funkcjonowało jako liceum menedżersko-artystyczne, w którym uczniowie zdobywali wiedzę o rynku sztuki. Wprowadzono przedmiot przedsiębiorczości jako obowiązkowy, co w publicznej oświacie miało miejsce dopiero w 2002 roku. W 1992 roku powstała przy szkole Agencja Artystyczna Dziesięciu Muz (AA10M), w ramach której uczniowie organizowali wydarzenia charytatywne, takie jak I Żoliborski Festiwal Kultury, aukcje dzieł sztuki oraz Bal burmistrza Żoliborza. W Kinie Wisła działały Kasy Biletowe Dziesięciu Muz, sprzedające bilety do warszawskich teatrów i wydarzeń kulturalnych. Uczniowie zajmowali się także promocją premier sztuki „Próba” Doroty Stalińskiej, z której dochody trafiły do szkoły.

W 1993 roku w liceum powstało pierwsze w Polsce miniprzedsiębiorstwo, które produkowało i sprzedawało własne wyroby. „Nora”, kierowana przez Eleonorę Niemen i Dorotę Tałajko, wytwarzała biżuterię oraz plecaki z lnu, prezentowane na międzynarodowym zjeździe mini przedsiębiorstw w Brukseli. Drugie miniprzedsiębiorstwo, prowadzone przez Agatę Zacharzewską i Małgorzatę Kozieł, przejęło szkolną Agencję Artystyczną Dziesięciu Muz, organizując aukcje dzieł sztuki z udziałem m.in. Szymona Majewskiego, z których dochody były przeznaczane na cele charytatywne. Wiele uczniów i absolwentów współpracowało z AA10M, organizując wydarzenia artystyczne i charytatywne dla różnych instytucji.

21 SLO jako liceum humanistyczne

W odróżnieniu od wielu innych szkół, 21 SLO ma wyraźnie humanistyczny profil. Program rozszerza naukę z języka polskiego, historii oraz języków obcych, wzbogacony o przedmioty obowiązkowe takie jak historia sztuki, historia muzyki klasycznej, wiedza o teatrze i filmie, retoryka, filozofia oraz język łaciński. System klasowy wzbogacony jest o projekty naukowe oraz programy społeczne.

Podręcznikiem do przedmiotów humanistycznych jest „Słownik wiedzy o kulturze”, stworzony przez nauczycieli i wydany w 2009 roku przez Wydawnictwo „Arkady”.

Integralną częścią programu są wycieczki naukowe, w których uczniowie pełnią rolę przewodników, oprowadzając po zabytkach, muzeach i przedstawiając dzieła sztuki oraz referaty z różnych dziedzin. Za te działania otrzymują oceny z przedmiotów oraz z retoryki. Pierwszoklasiści odwiedzają wybrane regiony Polski (około 4 dni), uczniowie drugiej i trzeciej klasy – metropolie i regiony kulturalne Europy (około 8 dni) oraz Kraków (około 3 dni), natomiast czwartoklasiści wyjeżdżają do krajów sąsiednich (około 5 dni). Program ten obejmuje także zwiedzanie Warszawy.

W ramach edukacji humanistycznej wprowadzono również wychowanie fizyczne. Pierwszoklasiści uczą się tańca (towarzyskiego, narodowego, nowoczesnego), a wśród drugi dyscyplin wybierają spośród takich jak teatr ruchu, joga, ping pong czy gry miejskie realizowane w Warszawie i podczas wycieczek naukowych.

Biblioteka naukowa

Biblioteka szkoły istnieje od 1992 roku i od początku była dostosowana do profilu humanistycznego liceum, a od 1996 roku obsługuje również Akademię Sztuki i Kultury.

Jej zasoby zawierają ponad 6 tysięcy woluminów, w tym rzadkie pozycje, kilkaset filmów oraz nagrań audio (głównie muzyka klasyczna). Księgozbiór pochodzi z darów i zakupów szkoły. Zawiera książki z literatury pięknej, podręczniki, publikacje naukowe, słowniki, encyklopedie oraz czasopisma, a także kolekcję kaset i płyt z różnych dziedzin, zwłaszcza z filmu, teatru, muzyki klasycznej i sztuk plastycznych. Szczególnie bogato reprezentowany jest dział historii sztuki, obejmujący albumy, opracowania naukowe oraz katalogi wystaw.

W filmotece znajduje się kilkaset filmów (w tym dokumentalnych, animowanych oraz fabularnych) stworzonych przez uczniów w ramach przedmiotu Wiedza o Teatrze i Filmie. Bibliotekę prowadzi od 2003 roku Katarzyna Witkowska, a wcześniej funkcje te pełnili Teresa Tkaczyk i Jakub Nowak.

Siedziby

W latach 1991-1992 szkoła miała swoją pierwszą siedzibę w czterech pomieszczeniach Dzielnicowego Domu Kultury „Na Goldoniego” przy ul. Goldoniego 1.

W latach 1992-1997 liceum mieściło się przy ul. Kochanowskiego 9a, w budynku przedszkola.

Od 1997 roku szkoła zajmuje część budynku przy al. Jana Pawła II 36c.

Szkoła Odkrywców Talentów

W 2010 roku liceum zostało zakwalifikowane przez MEN do grupy Szkoły Odkrywców Talentów.

Do tej pory liceum ukończyło około 700 absolwentów. Blisko 60 z nich aktywnie działa na rynku sztuki jako plastycy czy historycy sztuki, a z filmem, teatrem i estradą związanych jest niemal 100 osób.