21 Regiment Pieszy Koronny
21 Regiment Pieszy Koronny to jednostka piechoty w armii koronnej I Rzeczypospolitej.
Ten dwubatalionowy pułk wchodził w skład dywizji nadnarwiańskiej i uczestniczył w starciach z Prusakami.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Regiment został utworzony w maju 1794 roku, z milicji województwa podlaskiego jako Regiment Pikinierów Podlaskich przez generała ziemiańskiego ziemi bielskiej, Andrzeja Karwowskiego.
Był to pułk dwubatalionowy, w którym każdy batalion składał się z 4 kompanii. Zgodnie z zatwierdzonym przez Naczelnika etatem, powinien liczyć 1390 żołnierzy. Na początku czerwca miał 973 żołnierzy, jednak brakowało w nim przede wszystkim oficerów liniowych oraz oficerów sztabowych: zarówno niższego, jak i średniego szczebla. 10 lipca jego stan wynosił 1115 głów, zaś na przełomie września i października – 1064. O przemianowaniu na 21 regiment wspominają Tadeusz Korzon i Bronisław Gembarzewski. Generał major Karwowski starał się o to, aby podlaski regiment pikinierów przeszedł na nową nazwę. Regiment dysponował 300 karabinami.
Żołnierze regimentu
Komendanci:
- gen. mjr A. Karwowski
- płk Leonard Paszkowski
Pułkiem dowodził płk Leonard Paszkowski, a jego zastępcą był ppłk Stanisław Karwowski. Majorem regimentu został Wolfgang Roltzberg. W skład regimentu wchodzili także: kpt. Józef Połoński, por. Pruszyński, por. Wincenty Lubowidzki, chor. Makowski, chor. Nieznański oraz chor. Dziekoński.
Walki regimentu
Bitwy i potyczki:
- Kolno (10 lipca)
- Ślosarze (28 września)
- Ostrołęka (30 września)
Przypisy
Bibliografia
Krzysztof Bauer: Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981. ISBN 83-11-06605-1.
Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
9 Dywizja Piechoty w dziejach oręża polskiego. Pruszków: Ajaks, 1995. ISBN 83-85621-75-X.