21 Pułk Piechoty
21 Pułk Piechoty (21 pp) był jednostką piechoty w składzie Polskich Sił Zbrojnych na terenie ZSRR.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Pułk został utworzony 1 września 1941 roku w Ośrodku Zapasowym Armii w Tockoje, jako 1 pułk rekruta, pod dowództwem pułkownika Alfreda Jana Schmidta. W początkowym etapie jego działalności pełnił funkcję stacji zbornej, gdzie weryfikowano ochotników oraz poborowych pod kątem zdrowotnym, wojskowej przydatności oraz specjalizacji. Z pułku wysyłano uzupełnienia dla 6 Dywizji Piechoty. W tym okresie struktura pułku obejmowała sześć batalionów, z których każdy składał się z pięciu kompanii, a także kompanię ckm oraz pluton pionierów.
Na podstawie rozkazu z 4 listopada 1941 roku, szef sztabu Armii Polskiej w ZSRR, zgodnie z dokumentem l.dz. 140, zmienił nazwę 1 pułku rekruta na 21 Pułk Piechoty, który został zorganizowany według sowieckich etatów. Oddział wchodził w skład 7 Dywizji Piechoty. W związku z zatrzymaniem formowania w Ośrodku Organizacyjnym Armii 7 Dywizji Piechoty pod koniec grudnia 1941 roku, pułk został bezpośrednio podporządkowany dowódcy ośrodka. W dniach 17-19 stycznia 1942 roku pułk przeniósł się do nowego garnizonu w Guzarze, w Uzbeckiej SRR. Tam, jako jeden z ostatnich, od 4 lutego 1942 roku otrzymał brytyjskie umundurowanie, natomiast broń, jaką dysponował, była w minimalnej ilości, przeznaczona jedynie do celów szkoleniowych. W czasie pobytu w nowym rejonie, w pułku oraz w całym ośrodku wybuchła epidemia tyfusu plamistego oraz wielu chorób przewodu pokarmowego, co doprowadziło do śmierci wielu żołnierzy.
W ramach pierwszej ewakuacji, 27 marca 1942 roku, 21 Pułk Piechoty został ewakuowany przez Krasnowód do Iranu, gdzie pod koniec marca 1942 roku wszedł w skład formowanej 11 Dywizji Piechoty. W maju pułk został przetransportowany morsko do Palestyny, a 31 maja 1942 roku został rozwiązany, a jego żołnierze, wspólnie z żołnierzami 19 pułku, stworzyli 3 Brygadę Strzelców Karpackich.
Organizacja pułku
Struktura organizacyjna pułku była wzorowana na wojennych etatach dywizji piechoty Armii Czerwonej.
Dowództwo i sztab:
- pluton sztabowy
- kompania łączności
- 3 bataliony piechoty
- 3 kompanie piechoty po 3 plp
- pluton moździerzy 82 mm
- kompania ckm
- bateria armat 76 mm
- bateria armat 45 mm
- pluton moździerzy 120 mm
- kompania km plot
- kompania saperów
- kompania sanitarna
- kompania przewozowa
- pluton przeciwgazowy
- warsztaty techniczne
Żołnierze pułku
Dowódcy pułku:
- płk piech. Alfred Jan Schmidt (1 X 1941 – 8 I 1942)
- ppłk piech. Kazimierz Kierkowski (8 I – 31 V 1942)
- Szef sztabu – mjr piech. Tadeusz Jan Riedl
- Dowódca I batalionu – kpt. Antoni Przybylski
- Dowódca II batalionu – kpt. Franciszek Miziniak
- Dowódca III batalionu – rtm. Bohdan Piotrowski
- Dowódca 9 kompanii – por. Feliks Kępa
- Dowódca IV batalionu – mjr Karol Durko
Przypisy
Bibliografia
Witold Biegański: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki Wojska Polskiego na Zachodzie: formowanie, działania bojowe, organizacja, metryki dywizji i brygad. T. 5. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.
Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939–1945 Zeszyt nr 13 i 14 Materiały Uzupełniające do Księgi Chwały Piechoty Polskiej. Londyn: 1973.
Zbigniew Wawer: Znowu w polskim mundurze. Armia Polska w ZSRR sierpień 1941 – marzec 1942. Warszawa: Zbigniew Wawer Frod. Film. i Międzynarodowa Szkoła Menadżerów sp.z.o.o., 2001. ISBN 83-86891-71-8.
Piotr Żaroń: Armia Polska w ZSRR, na Bliskim Wschodzie i Środkowym Wschodzie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1981.